حاضر اظهار نظريه كپرنيك ( حركت زمين بدور خورشيد ) خود معجزه است . و بيان استدلال به اين طريق است كه حركت منظم و يكنواخت وضعى و انتقالى زمين دليل جبرى بودن حركت است و نمىتوان اين حركت را به طبيعت زمين مستند نمود ، چه اولا طبيعت زمين نمىتواند مبدء حركات مختلف گردد تا آنجا كه 14 نوع حركت براى زمين ايجاد كند . و ثانيا هر نوع از حركت را كه مورد توجه قرار دهيم خلاف آن نيز ممكن است ، انتخاب طبيعت ، نوعى از انواع حركت را با وضع مخصوص با آنكه ادراك و اراده ندارد ( تا گفته شود اين نوع حركت را نظر به رعايت مصلحت انتخاب نموده است ) محال و مستلزم نقض قانون عليت است .
" ب " - مراد از سماء ( آسمان ) در كلام امام يا سيارات علوى يا جهت فوقانى مدارهاى سياراتى است كه بدور خورشيد مىچرخند ، يا كرات بخارى محيط بر هر كوكب سيارى مىباشد ، و اين نظريه اخير نظريه علامه شهرستانى است كه در كتاب الهيئة و الاسلام سموات سبع را به همين معنى تفسير نموده است . به هر حال پاسخ اين پرسشها " چرا آسمان بالا قرار گرفته به زمين سقوط نمىكند ؟ چرا زمين پائين واقع شده با حركت انتقالى خود بر زبر آسمانها نمىرود ؟ ! چرا زمين و آسمان با يكديگر اصطكاك نمىكنند ؟ ! " از نظر مادى آسان نيست . جوجه ماترياليستهاى امروز تصور مىكنند كه ماترياليست مصرى كه طرف صحبت با امام صادق ( ع ) بوده از علوم جديده بى اطلاع بوده و از قانون جاذبه نيوتن اطلاع نداشته است ، و اگر اطلاع داشت در پاسخ تمام اين چراها مىگفت قانون جاذبه است كه تمام علويات و سفليات را در مسير معينى نگاهداشته و مانع از اصطكاك و تصادم آنها مىگردد .
در پاسخ اين توهم بايد گفت فراموش نكنيد كه اولا طبق نظريه انيشتين و آنيفيلد وجينز قانون جاذبه نيوتن در تشريح مدار عطارد و ناهيد صلاحيت و قوت خود را از دست مىدهد ، انيشتين مىگويد : دستورات نيوتن در نقاطى كه ميدان شديد است كار نمىكند ، در اينجا هم چون ميدان شديد است بايد انتظار انحراف نتايج را از آنچه قانون نيوتن پيش بينى مىكند داشته باشيم .

154