نيست . آن پرچم ، پرچم هدايت است چرا كه به سوى مولاى شما دعوت كند " . [1] اين روايت ها به خاطر محكم بودن سندشان بر روايت هاى ديگر برترى دارند ، مخصوصاً روايت آخر كه سندش صحيح است و آن را ابو بصير از امام پنجم نقل كرده است .
شايد منظور از خروج اين سه نفر به ترتيب ، مانند دانه هاى تسبيح ، با آنكه در يك روز واقع مىشود اين است كه انگيزه هاى خروج آنها با هم ارتباط سياسى دارد .
البته آغاز خروج آنان در يك روز است ، اما ترتيب جنبش آنان و استحكام امورشان مانند مهره‌هاى تسبيح ، يكى پس از ديگرى واقع مىشود .
روايت آغاز حكومت حضرت مهدى ( عليه السلام ) از ايران اين حديث صراحت دارد كه آغاز نهضت حضرت از ناحيه مشرق خواهد بود از امير مؤمنان ( عليه السلام ) نقل شده كه فرمود :
" آغاز كار او از مشرق است ، زمانى كه اين امر پيش آيد ، سفيانى خروج كند " [2] از طرفى آنچه علماء بر آن اتفاق دارند و روايات متواتر [3] آن را تأييد مىكنند ، اين است كه ظهور حضرت از مكّه مكرمه است ، بنابراين بايد منظور امير مؤمنان ( عليه السلام ) كه فرمود " آغاز كار او از مشرق است " يعنى پيدايش كار و مقدمات نهضت او از مشرق است . و همچنين مىتوان فهميد كه ظهور مقدمات نهضت حضرت ، قبل از خروج سفيانى است و فاصله بين اين مقدمات و خروج سفيانى ، مدتى نه كوتاه و نه

[1] بحار : 52 / 232 .
[2] بحار : 52 / 252 .
[3] متواتر خبرى است كه روايان آن به حدى برسد كه عادتاً امكان همدستى آنان بر ساختن خبر محال باشد و اين حالت در همه طبقات راويان حفظ شود . مترجم

210