باشد ، البته اين بدان معنى نيست كه قربانيان جنگ جهانى سه ميليون نفر خواهد بود ، بلكه اين تعداد ، مربوط به كشته هاى آن روز و يا آن مقطع است و اين يك مرحله از مراحل جنگ جهانى و آخرين مرحله آن است . قبلا گفتيم كه مجموع خسارت هاى جانى جنگ و مرض طاعون كه پيش از آن جنگ شيوع پيدا مىكند به دو سوم ساكنان جهان مىرسد . همين مطلب در روايتى ديگر پنج هفتم جمعيت جهان ذكر شده است .
از امام صادق ( عليه السلام ) روايت شده كه فرمود : " پيشاپيش قائم دو نوع مرگ وجود دارد يكى مرگ سرخ و ديگرى مرگ سفيد تا از هر هفت نفر ، پنج نفر از بين بروند " [1] در برخى روايات رقم نه دهم آمده است . گاهى اين گونه اختلاف ها در روايات به علت تفاوت منطقه ها و يا علل ديگرى است اما به هر حال خسارتهاى مسلمانان در اين جنگ اندك است .
خلاصه كلام اين كه : روايات گرانقدر ما سخن از وجود هراس و وحشت عمومى و جهان شمول قبل از ظهور و يا در سال ظهور آن حضرت دارند كه خسارت هاى سنگين و شكننده اى بر جان مردم و بطور كلى بر غير مسلمانها خواهد داشت .
شايد بتوان اين نشانه ها را به جنگ عمومى و ابزارهاى پيشرفته ، وحشتناك و نابود كننده آن تفسير كرد كه باعث ترس و نگرانى همه مردم مىشود چرا كه اگر شيوه اين جنگ با استفاده از روش هاى عادى و كلاسيك موجود در جهان باشد ، رعب و وحشت آن به اندازه اى كه روايات توصيف كرده‌اند فراگير نمىشود و يا دست كم بايد مناطق خاصى مشمول اين ترس ، وحشت ، قتل و كشتار نگردد . از سوى ديگر شواهدى وجود دارد كه بتوان اين هراس عظيم و عمومى را به جنگ هاى منطقه اى

[1] بحار : 52 / 207 .

201