شايد منظور از حسنى در روايات ، همان " نفس زكيه " در مكه باشد و شايد جوانى باشد كه نزديك ظهور حضرت در مدينه به دست لشكريان سفيانى به قتل مىرسد ، همچنانكه احتمال دارد منظور ، سيدى حسنى باشد كه رهبر حركت اسلامى در عراق را بر عهده خواهد داشت ، در برخى روايات عبارت " وتحرك الحسنى " ديده مىشود . [1] روايات ديگرى كه در ارتباط با استقرار سواران مغربى در نزديكى حيره يعنى كوفه وارد شده ، بيانگر آن است كه اين ماجرا در زمان سفيانى و يا نزديك به آن زمان واقع خواهد شد . اما آنچه در كلام شيخ مفيد جلب توجه مىكند اين عبارت است كه مىگويد : " ورود سوارانى از غرب كه در دروازه حيره ( كوفه ) مستقر شوند " احتمال دارد منظور از اين نكته ، نيروهاى غربى باشند كه جهت حمايت از سفيانى وارد عراق مىشوند و يا قبل از سفيانى در آنجا بسر مىبرند .
منظور از درفش‌هاى مشرق زمين ، درفش‌هاى سياه خراسانى ها است كه همراه نيروهاى يمنى جهت مقابله با سفيانى كه بدانجا لشكركشى نموده وارد عراق مىشوند .
اما شكافته شدن رود فرات و جارى شدن آب در كوفه آنچنانكه در روايات آمده مربوط به سال ظهور است . در روايتى از امام صادق ( عليه السلام ) وارد شده كه فرمود : " سال فتح ، فرات شكافته شود تا آب وارد كوچه هاى كوفه گردد " [2]

[1] بعضى ها احتمال داده‌اند كه كشته شدن نفس زكيه همراه هفتاد تن از صلحاء شايد بر شهيد عالى مقام آية الله سيد محمد باقر صدر ( قدس سره ) تطبيق كند كه با گروهى از علماى برجسته و مؤمن ، كه تعدادشان به هفتاد نفر مىرسيد ، به شهادت رسيدند و ممكن است مقصود از پشت كوفه كه در حديث آمده نجف باشد چرا كه از شهر نجف گاهى با عنوان نجفِ كوفه يعنى بلندى هاى كوفه نيز ياد مىشود . مؤلف
[2] بحار : 52 / 217 .

173