نمىكند بلكه احتياج به سه چيز دارد : نيروى فاعلى ، نيروى بدن كه استعداد پذيرش داشته باشد و اينكه در زمان خاصى با هم ملاقات كنند و حالات علتها وقتى موجبات آن فراهم شد گوناگون است و گاهى سبب و علت يكى است ولى در بدنهاى مختلف و زمانهاى مختلف بيماريهاى مختلفى را به وجود مىآورد . گاهى هم فعاليت آن در بدنهاى قوى و ضعيف فرق مىكند .
همچنين بايد دانست كه بيماريهاى مسرى علتهاى ديگرى هم دارند كه آنها را وادار به سرايت مىكند و آنها دو قسم هستند يكى مادى و ديگرى معنوى و به عبارت ديگر بعضى از آنها آشكار و بعضى پنهان است .
عوامل مادى مانند آلودگى هوا و آب و گازهاى سمى و متعفن و اماكن رطوبى و كثرت جمعيت و كمى نور و شدت حرارت و برودت و مانند آنها از عواملى است كه بدن را مستعد پذيرش بيمارى مىكند .
عوامل پنهانى يا معنوى مانند وراثت و سن و جنسيت و مزاج ضعيف و گرسنگى و رنج بسيار و حتى خشم و توهمات و همّ و غم و اندوه و ترس و عشق و مانند آنها نيز تأثير فراوان دارند .
عوامل روحى فراوانى در حدوث بيماريها و شدت بخشيدن به آنها مؤثرند و باعث تحليل رفتن قواى بدن و در نتيجه سرايت بيمارى مىشوند .
جالينوس مىگويد : خشم ، مزاجهاى صفرايى و گرم را شعله ور

92