مىكند ، به انجام آن تشويق نموده است و شما مىدانيد كه نفى فقر و طولانى شدن عمر از آثار شستن دست قبل و بعد از غذاست . طب و تجربه ثابت كرده كه نشستن آنها باعث بروز بيماريهاى گوناگونى مىشود كه برخى از آنها منجر به مرگ يا فقر حتمى مىگردد ، چون دستى كه به سبب لمس اجسام خارجى آلوده به ميكروب مىشود و به دهان و از آن جا به معده و كبد و قلب منتقل مىشود و به تمام اعضاى بدن مىرسد .
بديهى است ميكروب هر كجا كه مجال يابد تخريب مىكند و هر كجا كه زمينه اى براى رشد و نمود پيدا كند رشد مىكند و به تمام بدن آسيب مىرساند . وقتى انسان به سبب اين كه با دستان آلوده غذا خورده ، مريض مىگردد ، در اثر مداوا كردن اين بيمارى مال خود را نيز از دست مىدهد و عمرش نيز كوتاه مىگردد ، ولى اگر به شستن دست ملتزم شود و مجالى براى ورود ميكروب به بدن ندهد ، سالم مىماند و مال خود را هم از دست نمىدهد و در نتيجه دچار فقر نمىشود و بر عمر او افزوده مىگردد .
ما در صفحات گذشته به طور اجمال سخنان امام صادق عليه السّلام را شرح كرديم تا روشن سازيم كه امام ، سخن را كوتاه و در كلمات با ارزش خود به مفيدترين خواص و سودمندترين چيزى كه انسان مىشنود ، اشاره كرده است ، گويا كه امام همواره حال مستمع و

151