شهادت را در جامعه اسلامي زنده كرد ، جامعه اى كه بيست سال را به سكوت و تسليم گذرانده بود ، و با آنكه در اين مدت نسبتا طولانى موجبات انقلاب فراوان بود ، كوچكترين انقلابى رخ نداده بود ، فاجعه كربلا وجدان دينى جامعه را بيدار كرد و تحول تازه اى بوجود آورد كه تحت تأثير شديد خود جامعه اسلامي را به كلى دگرگون ساخت .
و همين كافى بود كه مردم را به دفاع از حريم شخصيت و شرافت و دين خود وادارد ، روح مبارزه را كه در جامعه به خاموشى گرائيده بود ، شعله اى تازه بخشد ، و به دلهاى مردم و پيكرهاى افسرده حياتى تازه دميده آنها را به جنبش درآورد .
3 - انقلاب و شورش مردم بر ضد حكومت انقلاب امام سرچشمه نهضتها و انقلابهاى متعددى در جامعه اسلامي گرديد ، شيعيانى كه خود امام را دعوت نموده و سپس دست از يارى أو برتافتند ، كم كم به اشتباه خود پى برده و متوجه مى شدند كه چه عمل ننگينى را به انجام رسانده اند ، آنان احساس مى كردند كه ننگ اين گناه از دامنشان شسته نخواهد شد ، مگر آنكه انتقام خون أو را از قاتلانش بگيرند و يا در اين راه كشته شوند .
از طرف ديگر گروه ديگرى نيز به آنان پيوستند ، كسانى كه مى خواستند از يوغ ظلم دستگاه حكومت اموى بوسيله انقلاب رهائى يابند .
اولين جنبشى كه پس از قيام كربلا پديد آمد ، قيام توابين به رهبرى سليمان بن صرد خزاعي ومسيب بن نجيه وعبد الله بن سعد وعبد الله بن وال تميمي ورفاعة بن شداد بود ، اين جنبش از سال شصت و يك هجري

34