و اميرمؤمنان خيانت كرد و به قرار گاه ظلم و كفر و جنايت پيوست و براى هميشه جامهء ننگ و رسوائى و خيانت را بر اندامش قرار داد ، در تاريكى شب به همراه هشت هزار نفر از سپاهيان اردوگاه امام را ترك و به قرارگاه سپاه شام پيوست .
سراسيمگى سپاه اسلام نقشهء خائنانه اى كه معاويه در مورد عبيدالله به اجرا گذارد از مهمترين عوامل پيروزى أو بشمار مى آيد ، چرا كه انحراف ننگين أو سپاه را سراسيمه كرد و وحدت اردوگاه را از هم پاشيد ، سحرگاهان باقيماندهء سپاه سراغ فرماندهء خود را گرفتند تا با أو نماز گذارند ولى أو را نيافتند ، و چون از خيانتش آگاه شدند موجى از ترس و وحشت آنان را فرا گرفت و ميان سپاه اختلاف افتاد .
قيس بن سعد كه اين خيانت را نظاره كرد با تصميم قاطع سپاهيان را فراهم آورد و با آنان نماز گذارده و بعد از نماز براى مردم سخن گفت تا دلهاشان را اطمينان بخشد ، مذمت عبيدالله و خاندان أو را نمود و احساسات سپاهيان را برانگيخت تا آنجا كه همه به أو پيوسته و گفتند :
شكر خداى كه أو را از ميان ما بيرون برد ، قيس آنگاه نامه اى به امام نوشت و شرح ماجرا را بيان داشت .
خدا مى داند كه به هنگامى كه امام اين گزارشات را مى خواند چه غم جانگذار و دردى جانكاه به جانش فرو مى آمد ، أو دانست كه سپاهيانش ايمانى نداشته و به هنگام جنگ أو را به دشمن مى سپارند ، سپاهيانى كه با

33