از اين رو پيامبر اسلام به منظور ايجاد وحدت در ميان مسلمانان مهاجرين و انصار از يك طرف ميان آنان پيمان برادرى برقرار ساخت و اين امر هشت ماه بعد از هجرت بود و فرمود : " تأخوا في الله أخوين أخوين " : " در راه خدا دو نفر ، دو نفر ، باهم برادر باشيد " .
سپس دست حضرت على بن ابى طالب را گرفت و گفت " هذا أخى " اين است برادر من .
آنان بر اساس اين برادرى مى توانستند از همديگر ارث ببرند و اين حكم تا نزول آيهء " اولو الارحام بعضهم اولى ببعض " بعد از جنگ بدر منسوخ گرديد . و از طرف ديگر با بستن يك قرارداد سياسى و اجتماعى ميان آنان يك نوع اتحاد سياسى و اجتماعى را پى ريزى نمود .
پيمان عدم تجاوز پيامبر خدا بس از ايجاد وحدت بين مسلمانان ، پيمانى هم با يهوديان اوس وخزرج منعقد ساخت و اين پيمان را يهوديان دو قبيلهء اوس وخزرج نيز امضا كردند و پيامبر خدا ( صلى الله عليه وآله ) آيين و ثروت آنها را تحت شرايطى محترم شمرد . متن كامل اين پيمان كه يك سند زندهء تاريخى است در كتابهاى سيره و تاريخ آمده است و شامل 37 ماده مى باشد كه عمدتا دفاعى و حراستى بوده است : اين پيمان را با اين جمله ختم نمودند " و ان الله جار لمن بر واتقى و محمد رسول الله . . . " يعنى خدا پناه دهندهء نيكوكاران و پرهيزكاران است و محمد نيز پيامبر خدا " . ( 1 ) اين قرارداد سياسى و قانون اساسى آن روز اسلام نمونهء كاملى از روح آزادى عقيده و رفاه اجتماعى ، لزوم همكارى در امور همگانى در اسلام است بالاتر از همه ، حدود و اختيارات رهبر و مسئوليت عموم امضاء كنندگان را روشن كرده است . به موجب اين قرارداد اگر چه يهوديان " بنى قريظه " و " بنى نضير " و " بنى قنيقاع " شركت نكردند و فقط يهوديان خزرج واوس طرف معامله بودند ، ولى بعدها همين افراد با رهبر مسلمانان

1 . سيرة النبى ج 2 ، ص 238 ، الطبقات الكبرى ج 1 ، ص 238 ، دكتر آيتى ، تاريخ پيامبر ، ص 216 .

103