زمان با هم تحقق بخشيده و تضمين نمايد ، از اينرو خداوند متعال امر رهبرى را در مرحله آزمايش عملى و روشنگرى تشريعى و رهبرى سياسى و اجتماعى بر عهدهء تعدادى از ائمه و پيشوايان راستين قرار داده است ، از آن نظر كه آنان افراد معتقد و مكتبى هستند و در مرحلهء اعتقادى به عالىترين مراتب آن نائل آمده اند ، ولى ما هنگامى كه در مرحلهء عمل مى خواهيم نقش مشترك و مسئوليت عمومى ائمه ( عليه السلام ) را كه با آن ارتباط داشته اند مشخص سازيم عملا مى بينيم كه هر كدام از آنان در آن پست زعامت و رهبرى ، به مرحلهء عمل و فعليت نرسيده اند چون حوادث دردناكى ، كه بعد از رحلت جانگداز پيشواى عاليقدر اسلام حضرت محمد بن عبد الله ( صلى الله عليه وآله ) رخ داد ، ائمه اطهار را از آن مسئوليت رهبرى و مرحله اجرائى دور ساخت ، و مسئوليت تطبيق عملى آنها بر عهدهء افراد ديگرى گذاشته شد ، از اينرو از مرحله اجرائى برنامه‌هاى رسالت ، انحراف فاحشى پديدار گرديد و اين انحراف و فاصله با گذشت زمان و بعد مسافت ، شدت پيدا نمود پس به اين ترتيب ، هدف ما از مسئوليت مشترك در تاريخ زندگى پيشوايان راستين ، تنها آن جنبهء رهبرى وقيادت عملى نيست ، بلكه مقصود از آن موضع گيريهاى همگانى است كه عموم پيشوايان ( عليه السلام ) در فرو نشاندن حوادث وحل مشكلات اسلامى بر عهده داشتند مشكلاتى كه از هر طرف ، پيرامون برنامه‌هاى رسالت ، هر روز به وجود مى آمد .
13 . نگهبانان مكتب و شريعت :
در اينجا بى مناسبت نيست به يك شايعهء مشهور كه بين مردم جريان دارد اشاره اى كرده باشيم و آن اين است كه اغلب مردم در بارهء پيشوايان عادت يافته اند كه آنان را تنها به عنوان افراد مظلوم و ستمديده معرفى نمايند افرادى كه آنان را از مركز رهبرى ، و محور زعامت ، دور ساخته اند و امت اسلامى هم به اين ترتيب دچار انواع ظلم و محروميت گرديده اند اينان تصور دارند كه نقش ائمه در زندگى شان ، نوعا يك نقش منفى است از آن نظر كه از محور سياست و حكومت دور شده اند و احوال آنان شبيه حال فردى است كه مالك خانه اى باشد و آن خانه را از او به زور و غصب ، گرفته باشند و اميد او از امكان استرداد خانه به كلى قطع گرديده باشد . . . قابل توجه است كه اين نوع تفكر گذشته از آنكه يك تفكر خطا و ناصواب در مورد ائمه ( عليه السلام ) ، به شمار مى آيد خود يك نوع ايجاد خطر از

22