حاشيه اين قول نقل كرده ( 1 ) - آن قوم در اصل كفار بودند ، و هنوز اسلام ايشان متحقق نشده بود .
و اطلاق ارتداد بر كسانى كه خالد آنها را در زمان جناب رسالت مآب ( صلى الله عليه وآله ) كشته ، از مكائد او است ; زيرا كه معناى ارتداد ، بازگشتن از اسلام است به سوى كفر ; و كسى كه هنوز اسلامش متحقق نشده اطلاق ارتداد بر او صحيح نباشد .
مؤلف ( قدس سره ) پس از نقل كلام قسطلانى و زركشى در شرح حديث بخارى ( 2 ) مىفرمايد : در اصل هر دو قصه فرق واضح است . ( 3 ) 29 . ادعاى اينكه ورثه مالك بن نويره طلب قصاص نكردند .
دهلوى گويد : استيفاى قصاص مالك بن نويره از خالد وقتى بر ذمه ابو بكر واجب مىشد كه ورثه مالك طلب قصاص مىكردند ، و هرگز طلب ورثه او ثابت نشده . ( 4 ) مؤلف ( رحمه الله ) مىفرمايد : طلب نمودن برادر مالك خون او را به روايت معتمدين اهل سنت ثابت است ، و براى نمونه روايات تاريخ طبرى ، روضة الاحباب و وفيات الاعيان را نقل نموده است . ( 5 )

1 . حاشيه تحفه اثنا عشريه : 535 و رجوع شود به صحيح بخارى 5 / 107 و 8 / 118 . 2 . التنقيح لألفاظ الجامع الصحيح 2 / 879 ، ارشاد الساري 6 / 417 . 3 . براى اطلاع بيشتر مراجعه شود به تشييد المطاعن 1 / 173 - 176 . 4 . تحفه اثنا عشريه : 264 ( طعن دوم ابو بكر ) . 5 . تاريخ طبرى 2 / 503 ، روضة الاحباب ، ورق : 247 - 248 ، وفيات الاعيان 6 / 15 - 16 ، و مراجعه شود به الاصابة 5 / 560 ، تاريخ مدينة دمشق 16 / 257 ، سير أعلام النبلاء 1 / 377 و مصادر ديگر . براى اطلاع بيشتر مراجعه شود به تشييد المطاعن 1 / 178 - 184 .

84