وى در 7 شوال 1239 - برابر با سنه 1824 ميلادى - در دهلى از دنيا رفت . ( 1 ) درباره او نوشته‌اند : در لقب فاروقى است ، ولى در معنا نه چون حق و باطل نزد او يكسان است ! او فلسفه تشيع را نمىداند و حتى به ظواهر تسنن هم پايبند نيست . ( 2 ) مولوى رحمان على صاحب گويد : مولانا عبد العزيز دهلوى ابن مولانا شاه ولى الله محدّث دهلوى در سال يازده صد و پنجاه و نه هجرى ولادت يافته و به غلام حليم اسم تاريخى موسوم گشت ، و به عمر پانزده سالگى به خدمت والد ماجد خود از تحصيل علوم عقليه و نقليه و تكميل كمالات خفيه و جليه فارغ شده ، و بعدِ پدر بزرگوار ، متكى اريكه درس و ارشاد گرديد .
تا آنكه گويد : " رساله « سر الشهادتين " و " بستان المحدّثين " و " تحفه اثنا عشريه " و " عجاله نافعه " و " فتح العزيز " تفسير سوره بقره و دو پاره اخير قرآن مجيد ، از تصانيف شهيره اويند . ( 3 ) پدر دهلوى شاه ولى الله احمد بن عبد الرحيم فاروقى دهلوى هندى ابو عبدالعزيز فقيه حنفى محدّث ، اهل دهلى هند ، متولد 1110 هجرى قمرى ، مطابق با 1699 ميلادى ، و متوفى 1176 هجرى قمرى مطابق با 1762 ميلادى .

1 . نزهة الخواطر 7 / 275 - 276 . 2 . الذريعة 24 / 108 . 3 . عبقات الأنوار ، ثقلين 6 / 1198 ، ضمائم كتاب به قلم آقاى فقيه ايمانى ، به نقل از تذكره علماى هند : 122 طبع لكهنو .

49