36 . وليد به عبدالرحمن بن عوف گفت : چرا به عثمان جفا مىكنى ؟ ! عبدالرحمن گفت : از جانب من به او بگو : من از فراريان روز احد نيستم . . . ( 1 ) ليست برخى از مطاعن گرچه به تعبير اميرمؤمنان ( عليه السلام ) :
« . . فمساويه ومساوي صاحبه أكثر من أن تُحصى أو تُعدّ » .
يعنى رفتارهاى زشت و عيبهاى عمر و رفيقش ( ابو بكر ) بيش از آن است كه قابل شمارش باشد ! ( 2 ) ولى ذكر برخى از مطاعن در اينجا مناسب مىنمايد .
لازم به تذكر است كه اين مطالب در بسيارى از كتب شيعه ، و بخشى از آن در كتب عامه هم آمده است ، ولى - به جهت اختصار - ما فقط به آدرس آن از كتاب شريف بحار الانوار - و احياناً بعضى مصادر ديگر - اكتفا مىنماييم .
و از اين جهت كه بعضى از مطاعن با يكديگر ارتباط داشت ، آدرس آن پس از موارد مرتبط يك جا آورده مىشود .
تذكر :
مقصود از اشتراك - در مطاعن مشترك - آن است كه عنوان طعن بر بيش از يك نفر از خلفا منطبق است ، يا اينكه در احداث آن طعن با يكديگر مشاركت داشته‌اند .

1 . مسند احمد 1 / 68 ، و رجوع شود به صحيح بخارى 5 / 157 ، مجمع الزوائد 7 / 226 و 9 / 83 - 84 ، كنز العمال 13 / 71 ، الدر المنثور 2 / 89 ، الاستيعاب 3 / 1043 . 2 . كتاب سليم 2 / 684 ، ارشاد القلوب 2 / 400 .

378