مساعيه ، وأنزله من الفردوس أعاليه . ( 1 ) اعتماد السلطنة گويد : ميرحامد حسين لكهنوى از آيات الهيه و حجج شيعه اثنى عشريه است ، گذشته از مقام فقاهت ، در علم شريف حديث واحاطه تام بر اخبار و آثار و معرفت احوال رجال از شعب شيعه و اهل تسنن و جماعت ، اولين شخص اماميه است قولا مطلقا در فنّ كلام لاسيما مبحث امامت . ( 2 ) او در 5 محرم 1246 متولد شد ، از دوران كودكى در مهد تربيت و مراقبت پدر بزرگوارش سيد محمد قلى - كه او نيز از آيات بزرگ الهى و از اعلام شيعه و فقيهى بارع و متكلمى نامى و صاحب تأليفات زيادى بوده - پرورش يافت . ( 3 ) ميرزا محمد مهدى لكهنوى كشميرى مىنويسد :
در عهد طفوليت آثار فرزانگى از ناصيه اش ظاهر بود ، هر شب بى آنكه اخوانش از كتاب " حمله حيدرى " ميرزا رفيع باذل يكى دو صفحه نخوانند به خواب نمىرفت ، چنان ذكاوت طبع از آن جناب ظاهر مىشد كه مردم تعجب مىنمودند ، و رسيدن او را به مدارج عاليه علم و عمل حدس مىزدند . در سال هفتم از عمرش شروع به تعلم كرد .
بعد از انقضاء مدت يسيره تعليم آن جناب را جناب والد ماجدش - طاب ثراه - خود متكفل شدند ، و تا سال چهاردهم عمر كتب متداوله ابتدائيه را به انجام رسانيدند ، سال پانزدهم عمر مبارك بود كه والد ماجد آن جناب در لكهنو تشريف آورده به رحمت حق پيوستند ، لاجرم براى تكميل تحصيل رجوع به ديگران لازم افتاد .

1 . فوائد الرضويه : 595 ، و مراجعه شود به نجوم السماء : 419 - 422 . 2 . الماثر والآثار : 168 . 3 . عبقات الأنوار ، ثقلين 6 / 1214 .

35