23 . ابن ابى الحديد گويد : عثمان براى ريشه كن كردن شرّ و فتنه و نا اميد كردن عاملان تفرقه و اختلاف ، ابوذر را به ربذه تبعيد كرد . براى امام رعايت اين گونه مصالح رواست ! ( 1 ) 24 . ابوذر بر كارهاى خلاف معاويه و عثمان اعتراض كرد ، با وضع فجيعى او را از شام به مدينه آوردند ، وقتى با عثمان روبرو شد عثمان با درشتى با او سخن مىگفت ، و او را دشنام مىداد ، او به اطرافيان خويش گفت : به نظر شما من با اين پير دروغگو چه كنم ؟
آيا او را بزنم و حبس كنم ، يا او را به قتل برسانم ; زيرا او باعث تفرقه بين مسلمانان شده است ، يا او را تبعيد كنم ؟ !
اميرمؤمنان ( عليه السلام ) فرمود : من كلام مؤمن آل فرعون را براى تو بازگو مىكنم . . . عثمان [ با بى شرمى ! ] گفت : خاك بر دهانت !
اميرمؤمنان ( عليه السلام ) فرمود : بر دهان خودت ! ( 2 ) 25 . معاويه در ضمن نامه اى به اميرمؤمنان ( عليه السلام ) نوشت : مبادا با ايجاد اختلاف و تفرقه بين امت ، سابقه خويش را بر باد دهى و اعمال گذشته ات را نابود كنى از خدا بترس ! ( 3 ) 26 . معاويه به عمرو بن عاص مىگفت : بيا به جنگ كسى رويم كه نافرمانى خدا

1 . شرح ابن ابى الحديد 8 / 261 . 2 . مراجعه شود به : الفتوح احمد بن اعثم 375 ، شرح ابن ابى الحديد 3 / 56 و 8 / 259 ، الشافى 4 / 297 . 3 . شرح ابن ابى الحديد 14 / 42 ، بحار الانوار 33 / 80 .

279