و اما اجتزاء زنى كه امامت مىكند و ساير زنان به أذان زن ديگر ، پس ظاهر اين است كه جايز بوده بلكه دور نيست مسأله محل خلاف نبوده باشد .
پنجم : از امور معتبره در مؤذن آن است كه مميز بوده باشد ، پس جواز اعتداد به اذان مؤذن مشروط است به بلوغ مؤذن ، يا غير بالغ بوده باشد به شرط آن كه مميز بوده باشد ، پس اعتماد به اذان غير مميز نمىتوان نمود . و اما امور مستحبه در مؤذن پس آن نيز چند امر است :
أول : آن است كه مؤذن عادل بوده باشد ، يعنى مستحب است كه كسى كه تعيين مىنمايند به جهت اتيان به أذان خواه به جهت اقدام به شعاير الاسلام بوده باشد يا به جهت أذان جماعت ، مستحب آن است كه اين شخص عادل بوده باشد ، و آنچه مذكور شد مقتضى اين است كه اين استحباب در حق غير مؤذن است ، يعنى مستحب در حق حاكم يا امام جماعت يا غير اينها اين است كسى را كه نصب مىنمايند به جهت أذان عادل بوده باشد ، و ممكن است استحباب نسبت به خود مؤذن بوده باشد ، يعنى مستحب است در حق شخص عادل كه اين منصب را اختيار نمايد .
يا آن كه اگر مؤذن غير عادل بوده باشد مستحب در حق او اين است كه خود را عادل نمايد به تحصيل حالتى كه مانع از اقدام به معاصى است و داعى اقدام به طاعات است به جهت أذان گفتن ، نظر به اين كه شارع أمر فرموده است كه بايد اقدام به أذان چنين كسى نموده باشند ، اگر چه اين طلب از شارع از باب ندب و رجحان بوده نه حتم و الزام ، پس استحباب چنانچه نسبت به ناصب مؤذن هست نسبت به خود مؤذن هم هست به هر يك از دو معنى كه مذكور شد .
دوم : از محسنات و مستحبات آن است كه مؤذن حسن الصوت و رفيع الصوت بوده باشد ، اين مستحب هم ممكن است كه نسبت به ناصب مؤذن بوده باشد ،

459