مخفى نماند محل أذان و اقامه قبل از نماز يوميه و نماز جمعه است دون ساير نمازها ، خواه واجب بوده باشد يا مستحب ، خواه جماعت در آن واجب بوده باشد مثل عيدين در صورت حضور امام عليه السّلام يا مستحب مثل صلوات آيات .
مبحث سوم ( در فصول و ماهيت اذان و اقامه است ) اما أذان بدان كه فصول آن هيجده است ، چهار تكبير در أول ، بعد از آن شهادت بر توحيد و الوهيت ، بعد از آن شهادت بر رسالت هر يك دو مرتبه . و اما شهادت بر ثبوت ولايت در حق مشكات معارف حق و يقين جناب حضرت أمير المؤمنين عليه الصلاة من رب العالمين ، پس اين از اجزاى أذان نيست ، نه أجزاى لازمه و نه أجزاى مستحبه ، و ظاهر مىشود اطباق فقهاء بر اين ، مگر مرحوم علامه مجلسى نور اللَّه مرقده در بحار [1] فرموده كه از أجزاى مستحبه أذان است ، لكن انصاف اين است كه حكم به جزئيت آن ضعيف است ، اگر چه جزء مستحب بوده باشد .
لكن چون در كتاب احتجاج حديثى مذكور است كه حاصل مضمون آن اين است : هر گاه احدى از شما بگويد لا إله الا اللَّه محمدا رسول اللَّه ، پس بايد بگويد علي أمير المؤمنين . بنابر اين هر گاه كسى بعد از فراغ از شهادت بر رسالت بگويد « أشهد أن عليا أمير المؤمنين » به قصد امتثال اين حديث نه به قصد اينكه جزء أذان است ، اتيان به مستحب مطلق كرده خواهد بود .
و چون كه جماعتى از أعاظم فقهاء قدس اللَّه تعالى أرواحهم مثل شيخ طوسى

[1] بحار الانوار ج 84 / 111 .

432