بمحمد و آله سادات السادات .
مبحث يازدهم در حكم اشتباه چيزى كه سجده بر آن صحيح است به چيزى كه سجده بر آن صحيح نيست بدان كه هر گاه ما يصح السجود مشتبه شود به ما لا يصح السجود عليه به حسب وصف ، مثل اين كه موضعى از زمين نجس مشتبه شد به غير آن ، يا مغصوب مشتبه شد به غير مغصوب ، در اين صورت يا مضطر است در نماز در آن مكان يا نه ، اگر مضطر است به اين معنى كه متمكن از سجود بر موضع ديگر نيست بى اشكال سجده بر آن موضع مشتبه به نجس جايز است ، بلكه لازم است نظر به آنچه در سابق بيان شد ، كه هر گاه متمكن نبوده باشد مگر از سجدهء بر أرض نجس ، در چنين صورت سجدهء بر أرض نجس لازم است ، پس مشتبه به نجس به طريق أولى ، و اين در صورتى كه متمكن از سجود بر ثوب طاهر نيز نبوده باشد ظاهر است .
و اما هر گاه متمكن بوده باشد از سجود بر ثوب طاهر ، پس حكم خالى از اشكال نيست ، نظر به آنچه در سابق بيان شد ، در صورتى كه امر مردد بوده باشد ما بين سجود بر ثوب طاهر و أرض نجس معين است سجده بر ثوب طاهر و با وجود آن سجده بر أرض نجس جايز نبوده ، و مشتبه به نجس نيز در موضع محصور حكم نجس دارد . و اما در مشتبه به مغصوب در اين صورت كه محل كلام است ، پس حكم به جواز سجود بر آن مشكل است ، بلكه دور نيست در چنين صورت ايماء متعين بوده باشد .

427