كلامى كه در اين مقام هست اين است كه هر گاه عيد فطر يا عيد أضحى اتفاق افتاد در روز جمعه آيا حكم نافله به حال خود باقى است يا خير ؟ نظر به اين كه اتيان به نماز نافله در اين دو يوم قبل از نماز عيد و بعد از آن منهى عنه است ، ظاهر احتمال أول است ، پس نافله مذكوره بر حال خود باقى است ، اگر چه در صورت مفروضه بوده باشد ، و ظاهر اين است كه نهى منصرف به غير اين نماز بوده باشد .
مطلب ثانى : آن است كه مجموع اين بيست ركعت نماز از نافله ظهر و عصر اين روز است ، يا از وظيفه روز جمعه است ، يا شانزده ركعت از نافله ظهرين و چهار ركعت از وظيفه يوم جمعه است . ثمره در مقام نيت ظاهر مىشود ، ظاهر احتمال أول است ، پس ده ركعت أول را به نيت نافله ظهر يا صلاة جمعه به عمل مىتواند آورد ، و ده ركعت باقى را به نيت نافله عصر ، لكن أولى [1] اين است كه نيت اين كه از نافله فريضتين است يا از وظيفه يوم است متعرض هيچ يك نشود ، بلكه مقصود اين باشد كه چون كه شارع مقرر فرموده در اين روز بيست ركعت نماز شود امتثالا لطلبه و طلبا لرضاه اين نماز را به عمل مىآورم .
مبحث سوم ( در بيان وقت نافله مغرب است ) وقت اين نافله داخل مىشود بعد از انقضاى مقدارى كه كفايت نماز مغرب نمايد بعد از تحقق غروب ، لكن جايز نيست اتيان به نافله مگر بعد از اداى نماز مغرب . و در آخر وقت اين نافله خلاف است به سه قول :
قول مشهور و معروف ما بين فقهاء آن است كه وقت آن منقضى مىشود به

[1] ترك اين أولى شود - ا س د .

188