حوت است ، و وسط عقرب مثل وسط دلو است . و أول قوس مثل أول دلو است و وسط قوس مثل وسط جدى است .
و اينها در صورتى است كه عرض بلد به قدر سى و دو درجه بوده باشد ، مثل اصفهان و نواحى آن ، و بلادى كه مثل آن بوده باشد در عرض ، و در صورتى كه عرض بلد بيشتر بوده باشد يا كمتر مدت بلوغ ظل حادث به مثل شاخص يا به دو مثل شاخص بيشتر مىشود يا كمتر .
و آنچه مذكور شد در بيان مدت بلوغ ظل حادث به مثل شاخص يا دو مثل شاخص در أوان بودن شمس بود در أوايل بروج و أواسط و أواخر آن ، و در ساير أحوال تقريبا مطلوب مشخص مىشود .
و مخفى نماند آنچه مذكور شد در تعيين مقادير مذكوره اگر چه مفيد قطع نيست ، سيما با وقوع اشتباه در بعض مواضع ، لكن چون كه مفيد مظنه هست و باكى در اعتماد بر مظنه در أمثال اين مقام نيست ، لهذا عمل به مقتضاى آن نمودن بى عيب است ، و مع ذلك رعايت تعجيل نمودن أتقن و أحكم خواهد بود .
تا اينجا در بيان أوقات صلوات مفروضه يوميه بود ، و اما أوقات باقى فرايض انشاء اللَّه تعالى هر يك در محل خود بيان خواهد شد .
فصل سوم ( در بيان تقسيم نمازهاى مستحبه است ) و نماز نافله منقسم مىشود به نوافل يوميه و غير يوميه ، و أقسام غير يوميه بسيار است به اعانت اللَّه تعالى شأنه بسيارى از آنها در محل خود بيان خواهد شد .
كلام در اين مقام در نوافل يوميه است ، و تسميه به نوافل يوميه با آن كه بسيارى در شب واقع مىشود يا به اعتبار آن است كه اكثر آن متعلق به صلوات

176