يا خواهر شجاع و سخنور امام ( ع ) ، زينب كبرى ( س ) ، آن فريادگر قرنها و عصرها ، در روز عاشورا فرياد مىكشد : " جدا ! يا رسول الله ! صلى عليك مليك السماء ، هذا حسينك مرمل بالدماء ، مقطع الاعضاء مسلوب العمامة والرداء . " يا سر نعش برادرزاده عزيزش على اكبر مىگويد : " حبيباه ! يا بن أخاه ! " يا در دربار شام آن خطبه كوبنده و روشنگر را ايراد مىكند و شنوندگان را مبهوت و حيران بيانات خود مىسازد . آرى ! اين نوع مقتل گويى و مقتل نگارى ، صحيح ترين ، گيراترين ، سوزناك ترين و اصيل ترين شيوه مقتل نگارى از حادثه كربلا است كه از راه روايتگران راستين ، عالم ، معصوم ، امام شناس و حجت شناس به دست ما رسيده است و ارزش و اعتبار ويژه خود را دارد . چون گفته اند :
" در عزايى گر بود نوحه گر آه صاحب درد را باشد اثر " .
بدون شك اين نوع مقتل گويى و مقتل نگارى كه خمير ما به ديگر مقاتل بعدى به شمار مىآيد ، مؤثرترين ، مقبول ترين و مستندترين شيوه بازگويى مقتل مىباشد كه از مسير خود صاحبان عزا ، به افراد ديگر منتقل گرديده و اين قبيل مقاتل را فقط از لابلاى متون روايى ، تاريخى و سيراه اى پيشوايان معصوم ( ص ) مىتوان به دست آورد و در اختيار مشتاقان قرار دار و طبيعى است چه مقتل زيبا و مقتل نگارى راستينى خواهد بود كه هرگز نظيرى براى آن نمىتوان يافت .
مرحله دوم مقتل نگارى پس از عبور از اين مرحله روشن وصاف و شفاف ، به مقتل نگارى روزگاران بعدى مىرسيم . گرچه دقيقا به صافى و روشنى مرحله نخستين نيست ، ولى حقايق تاريخى ، عادات و سنن اجتماعى ، ادب و ادبيات مرثيه نگارى ارزشمندى را در باره آن حادثه بزرگ و جانگداز به ثبت رسانده است . كتاب شناس معروف جهان تشيع ، مرحوم حاج شيخ آقا بزرگ تهرانى در اثر ماندگار خود " الذريعة الى تصانيف الشيعة " [1] تعداد شصت و پنج كتاب از اين

[1] الذريعه ، ج 22 ، ص 20 تا 30 .

9