تلخيصى جهت تأمين هدف فوق در اينجا مىآوريم و طالبان تفصيل را به منابع و مآخذ اصلى و مفصل وا مىگذاريم .
در حركت توابين ، سه شخصيت اجتماعى ، نظامى و سياسى نقش اول را داشته اند :
1 - سليمان بن صرد خزاعى ، از بزرگان و معتمدين كوفه و از ياران با وفاى أمير المؤمنين على ( ع ) .
2 - مختار بن ابى عبيده ثقفى ، سردار فاتح ايران و شام ، در عهد خليفه دوم .
3 - ابراهيم بن مالك اشتر نخعى ، سردار نامى و فرزند استاندار و سردار شايسته على ( ع ) .
1 - سليمان بن صرد حركت توابين در سال 65 هجرى ، نخستين بار پس از گذشت چهار سال از شهادت امام ( ع ) ، به قيادت و رهبرى سليمان صرد خزاعى شكل گرفت . طرفداران انتقام خون ابا عبد الله الحسين ( ع ) ، پس از تجمع در كوفه و تبيين هدف قيام ، نخست با كمال شرمسارى و انفعال ، به طرف قبر ابى عبد الله الحسين ( ع ) حركت نمودند و 24 ساعت تمام بر سر مزار آن حضرت مشغول گريه و زارى جانكاه و توبه و انابه حقيقى گرديدند و از عمل خود ( كه عدم توفيق در نصرت امام ( ع ) بود ) اظهار پشيمانى و ندامت كامل نمودند .
در اين حركت ندامت و پشيمانى ، تمام شيعيان كوفه و حومه حضور داشتند ، ولى نقش اول در اين حركت ، از آن سليمان بن صرد خزاعى بود كه پير مرد رشيد و رهبر منقاد و مطاع مردم توبه گر و پشيمان بود و در اين راه سر از پا نمىشناخت و مردم را به خونخواهى و انتقام گيرى از قاتلان امام حسين ( ع ) فرا مىخواند و هيچ هدف و آرمانى ، جز خونخواهى آن بزرگوار را در سر نمىپرورانيد .
آرى ، او در ماه ربيع الاخر سال 65 هجرى ، همراه چهار هزار نفر از پيروان خود

256