علم و فصاحت و ديگر ويژگيهاى فراوان و پاكيزه اى كه خداوند بهره او ساخته است برايم سخن گويى . وى خنديد و گفت : تو چقدر خود را جمع مى كنى و بر من مىجهى ! سپس گفت : در اينجا مقدمه اى هست كه بايد بدانى و آن اين كه :
بيشتر مردم دل خونى از دنيا دارند ، اما مستحقان از آن جهت كه بيشترشان از محروميت خود رنج مى برند ، مانند عالمى كه خود را در دنيا بى بهره و جاهلى را پر روزى و توانگر مى بيند ، و دلاورى كه در جنگها ضرب شستها نشان داده و وجودش در ميدان جنگ كارساز بوده ولى از حد اقل حقوق هم بهره مند نيست ، اما آدم ترسوى بزدلى را كه از سايه او مىگريزد مى بيند كه مالك بخش عظيمى از دنيا و داراى مال و روزى انبوهى است ، و خردمند خوش فكر درست عقلى كه تنگ روزى است و مى بيند مرد احمق نادانى را كه همه خوبيها به سوى او سرازير است و پستانهاى روزى براى او پر از شير است ، و دين دارى كه به دين درست و استوار معتقد و به عبادت نيكو و اخلاص و توحيد مشغول است ولى محروم و كم روزى است ولى يك يهودى يا نصرانى يا بى دينى را مى بيند كه داراى مال بسيار و حالى خوش است ، تا آنجا كه در بيشتر اوقات اين طبقات داراى استحقاق ، نيازمند به طبقاتى هستند كه هيچ گونه استحقاقى ندارند ولى ضرورت و ناچارى آنان را وا مى دارد كه به جهت دفع ضرر يا جلب منفعت در برابر آنان خوارى و فروتنى كنند .
پايين تر از اين طبقات مستحق نيز كسانى را مى بينيم مانند نجار حاذق ، بناى دانا ، نقاش ماهر ، تصوير گر ريزه كار كه بسيار تنگ روزى و بدشانس اند و همه درها به روى آنها بسته است ، و ديگران را كه در حد آنها نيستند و بسان آنان مهارت ندارند مى بينيم كه از روزى فراوان ، شانس خوب ، در آمد بسيار ، زندگانى خوش و روزى گسترده بهره مندند . اين حال دارندگان استحقاق و استعداد است .
اما كسانى كه اهل فضيلت نيستند مانند عموم مردم ، آنان نيز از دنيا كينه دارند

928