پروردگارا ، اينان اصحاب منند ! پاسخ آيد كه تو نمى دانى اينان چه حوادثى آفريدند . . . به من گويند : اينان پس از مفارقت تو پيوسته به پشت برگشتند و از اسلام دست كشيدند . [1] روايات ديگرى نيز در اين زمينه با الفاظ نزديك به اين وارد است كه به جهت رعايت اختصار نياورديم . [2] ج ) ابوالنضر مولاى عمربن ابى عبيدالله گويد : به وى خبر رسيده كه رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم درباره شهيدان احد فرمود : ( من درباره اينان گواهى [ به بهشت ] مى دهم ) ، ابو بكر گفت : اى رسول خدا ، مگر ما برادران ايشان نيستيم ؟ مانند آنان اسلام آورديم و چون آنان جهاد نموديم ! رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود : چرا ، ولى نمى دانم كه پس از من چه حوادثى خواهيد آفريد . ابو بكر بسيار گريست ، سپس گفت : مگر ما پس از تو زنده خواهيم بود ؟ ! [3] بر داناى آگاه پوشيده نيست كه احاديث گذشته كه به روايات حوض مشهور است و روايات نظير آنها و روايات ديگرى كه اشاره دارد به همگونى اين امت با امتهاى سابق در عملكردها و نيز برخى از آيات قرآن كريم و برخى از خطبه هاى ( نهج البلاغة ) همه و همه اجمالا بر اين دلالت دارند كه گروهى پس از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم مرتد شدند و به پشت و آيين جاهليت خويش بازگشتند ، و اين مطلب ميان اهل سنت و شيعه مورد اتفاق است و شبهه اى در آن نيست ، سخن تنها در معناى ارتداد و تعيين اهل ارتداد و توبه كنندگان از آن است . از اين رو براى استحكام اين نظريه ، نخست برخى از آيات و روايات ارتداد را مانند گذشته مى آوريم ، آن گاه به خواست خدا در مسأله مورد نظر بحث مى كنيم .

[1] - صحيح مسلم 8 / 157 ، باب فناء دنيا .
[2] - ر . ك : جامع الاصول 11 / 121 .
[3] - موطأ مالك / 307 ، باب شهداء في سبيل الله .

575