نهج البلاغة و محتضر 1 - امام على عليه السلام مى فرمايد : فانكم لو قد عاينتم ما قد عاين من مات منكم لجزعتم ووهلتم وسمعتم واطعتم ، و لكن محجوب عنكم ما قد عاينوا . [1] ( اگر شما نيز آنچه را مردگان شما ديدند مىديديد بى شك ترس و وحشت شما را مى گرفت و گوش به حرف مى داديد و فرمان مىبرديد ، ولى آنچه آنان ديده اند از شما پوشيده است ) .
ابن ابى الحديد در شرح آن گويد : ممكن است مراد آن حضرت آن چيزى باشد كه محتضر مى بيند از ملك الموت و ترس از وارد شدن او . و ممكن است مراد آن باشد كه حضرتش درباره خويش مى فرموده كه هيچ كس نميرد تا آن كه او را در نزد خود حاضر ببيند ، [2] و شيعه معتقد به اين است و شعرى [3] را از آن حضرت نقل مى كند كه به حارث اعور همدانى فرمود :
يا حار همدان من يمت يرنى . . . و اين مطلب اگر حضرت درباره خويش فرموده باشد مطلب قابل انكارى نيست ، و در قرآن كريم آيه اى است كه دلالت دارد بر آن كه هيچ يك از اهل كتاب نميرد تا آن كه عيسى بن مريم عليه السلام را تصديق كند و به او ايمان آورد و آن آيه اين است : وان من اهل الكتاب الا ليؤمنن به قبل موته ويوم القيامة يكون عليهم شهيدا . [4]

[1] - نهج البلاغه ، خطبه 20 .
[2] - حضور آن حضرت بر بالين محتضر غير قابل انكار است چنان كه احاديث آن گذشت ، اما اين سخن حضرت بر آن دلالت ندارد . زيرا اين جملات همه تهديد و هشدار است در صورتى كه حضور حضرتش براى مژده و شادى مؤمن است ( م ) .
[3] - قبلا گفتيم كه اشعار از سيد حمير است كه مضمون سخن حضرت را به نظم كشيده است و از خود آن حضرت نيست . ( م )
[4] - شرح نهج البلاغه ، ابن ابى الحديد 1 / 298 .

539