شخص ] چنان كه فرموده : والملك على ارجائها . [1] [ زيرا يك ملك نمى تواند در همه جاى عالم باشد ] .
اين سخن مرحوم سيد است . و شگفتا از وى كه چگونه مرتكب تأويل اين همه اخبار شده است با آن كه برخى از آنها چندان صراحت دارند كه به خاطر اين دليل عقلى قابل توجيه نيستند . و ما در گذشته پاسخ اين گفتار را داديم كه شيخ معاصر ما ( مرحوم مجلسى ) - كه روزگارش در از باد - اين مطلب را مبتنى بر تعدد بدن مثالى دانسته است ، بنابر اين على عليه السلام داراى بدنهاى چندى است كه هر بدنى در يكى از مكانهاى مختلف قرار دارد .
اما وجهى كه خود ما با استفاده از مفاهيم اخبار ترجيح مى دهيم قول به تمثل است ، يعنى خداى سبحان براى محتضر رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم وامير مؤمنان و امامان ديگر عليهم السلام را ممثل مى سازد همان گونه كه على عليه السلام را براى اهل آسمانها ممثل ساخت هنگامى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ديد آن حضرت در همه آسمانها به نماز ايستاده و فرشتگان نيز به او اقتدا كرده اند ، آن گاه فرمود : اين على بن ابى طالب است ! من او را در زمين و انهادم و او از من در رفتن به آسمانها سبقت گرفته است ! خداوند فرمود : اين شخصى است به صورت على بن ابى طالب ، او را در همه آسمانها آفريدم تا فرشتگان به او بنگرند و دلهاشان كه مشتاق دوستى و ديدار على بن ابى طالب است آرام يابد .
مؤيد اين توجيه روايتى است كه كلينى رحمه الله از سدير صيرفى از امام صادق عليه السلام نقل كرده كه فرمود : ( ملك الموت به محتضر گويد : ديدگانت را باز كن و بنگر ، در اين حال رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و فاطمه وحسن و حسين و امامان از اولاد آنان عليهم السلام براى او ممثل مى گردند ) . بنابر اين گاهى خود حضرتش با صورت اصلى بر بالين

[1] - سوره حاقه / 17 : ( و فرشتگان بر اطراف آسمان قرار دارند ) .

518