مناظره مأمون با فقها 3 - مأمون عباسى بحثى جالب و ارزنده با فقهاى عصر خويش درباره افضليت على عليه السلام دارد كه ما بخشى از آن را به مناسبت مى آوريم :
. . . يحيى بن اكثم ( به فقها ) گفت : من براى مسأله فقهيه اى كه اينك در ميان شما مورد بحث است نزد شما گسيل نشده ام ولى دوست دارم شما را با خبر سازم كه أمير المؤمنين ( مأمون ) مى خواهد با شما در مذهبى كه بدان اعتقاد دارد و بدان سبب براى خدا ديندارى مى كند با شما مناظره كند . گفتيم : أمير المؤمنين - كه خدا توفيقش دهد - هر چه مى خواهد بكند ، گفت : أمير المؤمنين خدا را با اين اعتقاد ديندارى كند كه على بن ابى طالب بهترين آفريدگان خدا پس از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و شايسته ترين مردم به جانشينى آن حضرت است .
مأمون ( به يكى از فقها ) گفت : اى اسحاق ، بهترين عمل در روزى كه خداوند پيامبر خود را برانگيخت چه بود ؟ گفتم : اخلاص در گواهى ( به يكتايى خداوند و رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم ) ، گفت : يعنى سبقت به اسلام آوردن ؟ گفتم : آرى . گفت :
كتاب خدا هم همين را مى گويد : بخوان : والسابقون السابقون ، اولئك المقربون [1] ( پيشى گيرندگان ، آرى پيشى گيرندگان همان مقربانند ) ، و منظور پيشى گيرندگان به اسلام اند ، آيا كسى را سراغ دارى كه در اسلام آوردن بر على پيشى گرفته باشد ؟
گفتم : اى أمير المؤمنين ، على در سنين نوجوانى اسلام آورد و حكم بر او روا نمى شود ولى ابو بكر در سنين كمال و عاقل مردى اسلام آورد و حكم بر او روا مى گردد . گفت : بگو كدامين آنها پيشتر اسلام آورد تا بعدا درباره سن نوجوانى و ميانسالى با تو مناظره كنم ؟ گفتم : طبق اين شرط ، على پيش از ابو بكر اسلام آورد .

[1] - سوره واقعه / 10 .

359