هدايت آنان اقتدا كن . . . ) .
وى گويد : دانشمندان به اين آيه استدلال كرده اند كه پيامبر ما صلى الله عليه و آله و سلم از همه پيامبران عليهم السلام افضل بوده است ، داوود و سليمان اهل شكرگزار زيرا ما بيان داشتيم كه خصال كمال و صفات شرف در ميان همه آنان به صورت پراكنده موجود بوده است ، بر نعمت بوده اند ، ايوب اهل صبر بر بلا ، يوسف داراى اين دو صفت ، موسى صاحب آيين استوار و نيرومند و معجزات آشكار ، زكريا و يحيى وعيسى والياس اهل زهد ، اسماعيل صاحب صدق و راستى ، يونس اهل تضرع و زارى .
پس معلوم شد كه خداوند متعال هر يك از اين پيامبران را به صفت غالبى از صفات مدح و شرف كه در او بوده است ياد كرده است ، آن گاه حضرت محمد صلى الله عليه و آله و سلم را فرمان داده كه به همه آنان اقتدا كند و راه آنان را پى گيرد ، گويى خداى متعال آن حضرت را امر كرده كه همه صفات بندگى و فرمانبرى را كه به طور پراكنده در پيامبران گذشته وجود داشته است در خود گرد آورد . و ممكن نيست كه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم در اين امر كوتاهى كرده و آنها را تحصيل ننموده باشد و بى ترديد آن صفات را در خود تحقق بخشيده است . بنابر اين روشن است كه آن حضرت جامع جميع صفات نيكى است كه در آنان موجود بوده است . و از همين رو لزوما مى توان گفت : كه آن حضرت افضل از همه آنان بوده است . [1] ما نيز گوييم : بر اساس همين استدلال ، با توجه به احاديث اشباه و نظاير كه در گذشته آورديم على عليه السلام نيز از آنان افضل است .
حافظ علامه گنجى شافعى گويد : تشبيه آن حضرت به آدم در علم از آن روست كه خداوند همه چيز را به آدم آموخت چنان كه فرموده : و علم آدم

[1] - تفسير كبير 13 / 69 .

327