10 - شيخ يوسف بحرانى گويد : آيه اى كه دلالت بر حرمت غيبت دارد گرچه اول آن مجمل است ، جز آن كه ادامه آن كه مى فرمايد : ( آيا يكى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد ؟ ) مى رساند كه مراد برادران مؤمن است ، زيرا اثبات برادرى ميان مؤمن ( شيعه ) و كسى كه مخالف دين او است چيزى است كه آن را ادعا نمى كند كسى كه بويى از ايمان به مشامش رسيده و از احاديث امامان عليهم السلام كاملا آگاه باشد ، زيرا آن احاديث در حد مستفيض بر وجوب دشمنى با مخالفان و بيزارى از آنان دلالت دارند . [1] 11 - صاحب جواهر رحمه الله گويد : ( و اما اگر امام جماعت از كسانى باشد كه به او اقتدا نتوان كرد ) زيرا از مخالفان است ( خواندن قرائت واجب است ) در نمازى كه از روى تقيه پشت سر او خوانده مى شود ، چنان كه گروهى از اصحاب [ شيعه ] بدان تصريح نموده اند ، بلكه خلافى در اين زمينه ميان آنان نديده ام همان گونه كه در كتاب منتهى نيز بدان اعتراف كرده است . . . و به دليل روايت زراره كه از امام باقر عليه السلام درباره نماز پشت سر مخالفان پرسيد ، فرمود : ( آنان در نظر من به منزله ديوارند ) . و به دليل قول امام صادق عليه السلام كه فرمود : ( هر گاه پشت سر امامى كه اقتداى به او جايز نيست نماز خواندى خودت حمد و سوره را بخوان ، چه صداى قرائت او را بشنوى يا نه ) . و قول امام كاظم عليه السلام در حديث صحيح ابن يقطين كه فرمود : ( براى خودت حمد و سوره را بخوان ، و اگر صداى خودت را نشنوى اشكال ندارد ) . و احاديث ديگرى كه حكم مزبور از منطوق و مفهوم آنها استفاده مى شود . [2] 12 - و نيز گويد : ظاهر روايتها و فتواها آن است كه واجب نيست نمازى را كه

[1] - الحدائق الناضرة 18 / 150 .
[2] - جواهر الكلام 13 / 195 .

205