عليه و آله - إياك و ما تعتذر منه . فقد دخل في هذه اللفظة جميع آداب الدنيا .
پس به تحقيق پيغمبر - صلَّى الله عليه و آله - فرمود به من گفتار و كلام جامع داده شد و البتة راست فرموده است ، براي اين كه وقتي شخص در اين فرمايش آن حضرت فكر كند كه فرمود : بسيار ياد كنيد خرابكننده لذتها را ، مىداند كه اين كلام حضرت جامع موعظه و بلاغت و تذكر است . و بر آن دلالت دارد اين فرمايش خداى متعال در مورد منت نهادن بر إبراهيم و ذريهء أو - عليهم السلام - به درستى كه ما قرار داديم إبراهيم و ذريهء أو را خالص براي خود يك نوع خالص بودنى كه با هيچ چيز مخلوط نيست . و آن عبارت است از يادآورى آنها خانهء آخرت را در هر حال . و آنها هر عملي و هر عبادتي انجام مىدادند نظرشان جوار خداوند متعال بود و فائز شدن به لقاى حق . و تعبير دار ، و خانه براي اين است كه خانهء حقيقي خانهء آخرت است و دنيا محل عبور است . و باز دلالت دارد بر صدق گفتار رسول الله - صلَّى الله عليه و آله - أوتيت جوامع الكلم ، اين فرمايش حضرت : بپرهيز از چيزى كه بعد بخواهى از آن عذر خواهى كنى . اين جمله جميع آداب معاشرت و برخورد با نوع و هر گونه صحبت و عمل را فرا مىگيرد ، كه اگر انسان همين را در نظر داشته باشد كه نحوى رفتار كند كه نخواهد از كسى عذر خواهى كند چه مقدار دامنهء اين مطلب وسيع است .
و في قوله صلَّى الله عليه و آله : دع ما يريبك إلى ما لا يريبك .
جملهء ديگر كه شاهد است اين است كه مىفرمايد : واگذار

42