و فرمود : [1] هر چيزى معدنى دارد و معدن تقوا دلهاى مردم خداشناس است .
در حديث ديگر فرمود : در روز قيامت كسى از بندگان قدم از قدم برنمىدارد ، تا اينكه پنج چيز از او بپرسند ؛ از عمرش كه در چه چيز آن را گذرانده و از جوانيش كه در چه راهى تباه شده و از مالش كه از كجا به دست آورده و در چه راهى مصرف كرده و از دانشش كه چرا به آن عمل نكرد .
امام على عليه السّلام فرمود : اعراض مردم از علم ، به خاطر اين است كه عالمان به علم خود عمل نمىكنند .
پيامبر خدا صلَّى الله عليه و آله و سلم فرمود : [2] دانشى كه از آن سود نبرند ، مانند گنجى است كه در راه خدا از آن انفاق نكنند ( و به بينوايان ندهند ) .
فرمود : [3] علم دو نوع است : علمى كه فقط بر زبان جارى است و براى صاحبش حجّت است و ديگرى علمى است كه در قلب جا گرفته كه به عاملش سود مىرساند و ايمان با آرزو به‌دست نمىآيد ، بلكه چيزيست كه در قلب قرار گيرد و جوارح و اعضا به آن عمل نمايد .
نقش نگين انگشترى امام حسين عليه السّلام اين جمله بود : [4] چون ياد گرفتى ، به آن عمل كن .
برخى از بزرگان گفته‌اند : اول علم سكوت است ، سپس شنيدن ، آنگاه حفظ كردن و بعد ، به آن عمل كردن و در آخر پخش كردن آن است ، چنان كه در

[1] قال النبىّ صلَّى اللَّه عليه و آله و سلم : لكل شىء معدن و معدن التقوا قلوب العارفين
[2] قال النبىّ صلَّى اللَّه عليه و آله و سلم : علم لا ينتفع به ككنز لا ينفق منه
[3] قال النبىّ صلَّى اللَّه عليه و آله و سلم : العلم علمان ، علم باللسان و هو الحجّة على صاحبه و علم بالقلب و هو النافع لمن عمل به و ليس الايمان بالتمنّى و لكنّه ما ثبت في القلب و عملت به الجوارح
[4] علمت فاعمل

57