شرايط قبولى و استجابت دعا سزاوار است كه بنده در هنگام دعا با تمام وجود و دلى فروتن و بدنى خاشع و نيّتى پاك و ظاهر متذلَّل و يقينى استوار نسبت به اجابت آن ، به درگاه خدا روى بياورد ، تا كلام خدا كه فرموده : * ( ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ) * مرا بخوانيد ، تا دعايتان را اجابت كنم . تحقق پيدا كند ، و نبايد دلش را در حين دعا به غير حق مشغول بدارد .
امير المؤمنين عليه السّلام فرمود : دعا چهار شرط دارد : حضور قلب ، خلوص باطن ، معرفت نسبت به خدا ، و انصاف در آنچه مىخواهد . [1] زيرا روايت شده كه حضرت موسى از كنار مردى كه در حال سجده و گريه و زارى بود مىگذشت ، عرضه داشت ! خدايا اگر حاجت اين شخص به دست من بود ، آن را برآورده مىكردم ؟
به موسى وحى شد : او مرا مىخواند ، اما دلش در هواى گوسفند است ، لذا اگر آنقدر سجده كند كه مهره‌هاى پشتش شكسته و چشمانش سفيد گردد ، دعايش را اجابت نخواهم كرد .
و در حديث ديگر به دنبال همين روايت آمده كه : مگر آنچه را كه من دشمن

[1] قال على عليه السّلام : للدّعاء شروط اربعة : الاوّل احضار النيّة و الثّانى اخلاص السّريرة ، و الثالث معرفة المسئول و الرابع الانصاف في المسألة .

401