اينجاست كه صاحب اين مقام ، كلامش ذكر و سكوتش فكر و نگاهش عبرت گرفتن مىگردد و يقين او را به كوتاه كردن آرزو و زهد وامىدارد .
زاهد كيست ؟
زاهد نيز كلامش حكمت و پند است ، زيرا از غم و دلبستگى دنيا بدور است ، چنان كه حضرت امير عليه السّلام فرمود : كسى كه در دنيا زهد ورزيد ، بدن و دلش آرامش پيدا مىكند ، و كسى كه فريفتهء آن شود ، دل و بدنش به رنج و سختى مىافتد . [1] پس زاهد جز به خدا نظر ندارد و در كارها و نيازهايش جز به خدا رجوع نمىكند ، چنانچه ابراهيم عليه السّلام به داشتن اين صفت مدح شد و خداوند فرمود :
* ( إِنَّ إِبْراهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاه مُنِيبٌ ) * [2] : ابراهيم بسيار مهربان و بردبار بود و به درگاه حقّ زارى و گريه مىكرد .
هر اندازه بنده يقين داشته باشد ، اخلاص در عمل و پرهيز از گناه در او بيشتر مىشود ، و به واسطهء يقين وسوسه‌هاى [3] شيطانى از دلش بيرون مىرود ، زيرا چيزهايى را مىبيند ، كه جاهلان نمىبينند و از مقابل چشم مردم عادى پوشيده است ، و هر اندازه ايمان قلب كمال بيابد ؛ بلا نزد او نعمت و راحتى و آسايش مصيبت محسوب مىگردد ، تا جايى كه از ابتلاء به بلا لذّت هم مىبرد ، و از عاقبت عافيت وحشت مىكند .

[1] قال على عليه السّلام : من زهد في الدّنيا استراح قلبه و بدنه و من رغب فيها تعب قلبه و بدنه .
[2] هود / 74
[3] علَّامه شعرانى الوساوس النفسانيه وسوسه‌هاى نفسانى نتيجهء وهم و معارض عقل است ، چنان كه مىبينم انسان از مرده مىترسد و اين وهم است و عقل او را توبيخ مىكند كه مرده جماد است و معناى ازدياد يقين ضعيف كردن وهم است و اين قوه در اوليا نيست چنان كه على فرمود : ما ازددت يقينا .

332