آدم عليه السّلام عقل را انتخاب كرد ، جبرئيل به ايمان و حياء گفت : برويد ، گفتند :
خداوند به ما دستور داده كه از عقل جدا نشويم . [1] و فرمود : حيا از نشانه‌هاى ايمان است ، و كسى كه حيا ندارد ، ايمان ندارد و خيرى در او نيست . [2] همچنين روايت شده كه خدا مىفرمايد : بندهء من هر گاه از من حيا كنى عيوب تو را از مردم مىپوشانم و گناهانت را از نامهء اعمالت پاك مىكنم ، و در قيامت بر تو سخت نمىگيرم و محاسبهء اعمال را بر تو آسان مىگردانم .
و نيز روايت است كه خداى متعال به بنده‌اش مىفرمايد : اگر از من شرم داشته باشى و بترسى ، گناهانت را مىآمرزم . [3] شخصى را ديدند كه بر درب مسجد نماز مىگزارد ، از او پرسيدند : چرا به داخل مسجد نمىروى ؟ [4] گفت : چون نافرمانى او را كرده‌ام ، از رفتن به درون خانه‌اش شرم دارم .
از نشانه‌هاى حياكننده ، اين است كه او را در كارهاى شرمآور نبينند .
خداوند متعال به عيسى وحى فرستاد كه اگر خود موعظه‌پذير هستى ، مردم را

[1] و في الحديث : انّ جبرئيل نزل الى آدم بالحياء و العقل و الايمان فقال : ربّك يقول لك تخيّر من هذه الاخلاق واحدا فاختار العقل فقال جبرئيل للايمان و الحياء ارحلا فقالا امرنا ان لا نفارق العقل .
[2] و في الحديث : الحياء من الايمان فمن لا حياء له لا خير فيه و لا ايمان له .
[3] في الحديث : يقول : عبدى انّك اذا استحيت منّى و خفتنى غفرت لك .
[4] علَّامه شعرانى : يمدح الرجل : انسان را به عملى كه بر حسن باطن او دلالت دارد ، مدح مىكند .

287