و فرمود : دنيا مانند چرت زدن و خواب سبكى [1] است ( كه انسان آمادگى بيدار شدن را دارد ) و آخرت بيدارى و هشيارى است و ما در ميان اين دو خوابهاى راست و دروغ مىبينيم [2] ( يعنى زندگى دنيا چون خوابى است و اعمال نيك و بدى كه انسان انجام مىدهد ، بسان خوابهاى راست و دروغ است ) و فرمود : نزديكترين حالتهاى انسان به خشم خدا و اطاعت شيطان ، وقتى است كه خشم بر آدمى چيره گردد [3] ( و هر قول و فعلى را انجام مىدهد و خدا را به غضب مىآورد و شيطان را خوشحال مىكند ) .
روزى عمر بن عبد العزيز براى مردم خطبه مىخواند و در ضمن آن گفت :
اى مردم شما بيهوده آفريده نشده‌ايد و اينك رها نگشته‌ايد ، و معادى بر سر راه داريد كه خداوند همه را براى صدور حكم نهايى و داورى در ميانتان جمع خواهد كرد ، پس كسى كه خود را با عمل بد از رحمت خدا بيرون سازد آن هم رحمتى كه همه چيز را در برمىگيرد و از بهشتى كه پهنايش آسمانها و زمين است ، دور گرداند ، زيان برده و امان از آتش در آن روز براى كسى است كه كم را به زياد و فانى را به باقى و شقاوت را به سعادت ، فروخته باشد ، آيا پيشينيان را نديديد كه خود رفتند و شما جانشينشان گشته‌ايد ؟
پس ديگران هم به جاى شما خواهند نشست و ميراث و خانه‌هاى شما را

[1] علَّامه شعرانى : سبات يعنى : خواب سبك كه آمادگى بيدارى را داشته باشد .
[2] علَّامه شعرانى : ما يراه النائم ان كان : اگر چيزى را كه خوابيده در خواب مىبيند ، از عالم ملكوت باشد و قوهء مخيله آن را متمثل كرده باشد ، منظم و داراى حقيقت است و تعبير دارد و اگر پراكنده باشد و مشوّش ، خوابهاى بىحقيقت است و دنيا بهره‌اى از حقيقت ندارد ، مانند خوابهاى آشفته .
[3] علَّامه شعرانى : حرد حردا يعنى : غضب خشمگين شد .

214