پيامبر صلَّى الله عليه و آله و سلم فرمود [1] : آيا نديده‌ايد كه شخص محتضر چشمانش را باز مىكند ؟ بلى ديده‌ايم ، فرمود : به روحش مىنگرد تا ببيند به كجا مىرود .
پيامبر گرامى صلَّى الله عليه و آله و سلم فرمود : هيچ خانه‌اى نيست ، مگر اينكه هر روز ، « ملك الموت » پنج بار به آن خانه مىرود و به اهل آن نگاه مىكند ، پس اگر هنگام مرگ يكى از آنان رسيده ، و روزيش تمام شده باشد ، اندوه مرگ را بر او مىافكند ، و حالت بيهوده و بيخودى به او دست مىدهد و تدريجا به سكرات مرگ مىافتد و اهل بيت او مو پريشان كند و بر سر و صورت خود بزند و داد و فرياد راه بيندازد ، « ملك الموت » مىگويد : واى بر شما چرا داد و فرياد مىكنيد ؟ سوگند به خدا روزى براى هيچ كدام از شما نمىآورم و اجلش را نمىرسانم ، و نزد او نمىآيم ، مگر اينكه به من دستور داده شود و در قبض روحش اجازه مىگيرم و به سراغ هر يك از شما خواهم آمد ، تا هيچ يك از شما باقى نماند .
گفتار ميّت بر بالاى جنازهء خود آن حضرت در ادامه فرمود : سوگند به خدايى كه جانم در قبضهء قدرت اوست ، اگر آنان حال و روز ميّت را مىدانستند و سخنان او را مىشنيدند ، او را رها كرده و به حال خود گريه مىكردند .
تا اينكه جنازهء ميّت را حمل مىكنند ، روحش بر بالاى آن قرار گرفته و فرياد مىزند ! اى فرزندان و كسان من ، دنيا شما را چون من به بازيچه نگيرد ، و من مالى را از حلال و حرام جمع كردم و براى شما نهادم و بدون زحمت به

[1] قال النّبى : اما ترون المحتضر يشخص ببصره ؟ قالوا بلى قال يتبع بصره نفسه .

164