عذابى دردناك و آبى از چرك و ريم به آنها مىدهند و روده‌هاىشان را پاره پاره مىكند ، آنگاه به نگهبانان دوزخ مىگويند : از خدايتان بخواهيد كه عذاب را بر ما سبك نمايد ؟ در پاسخ مىگويند : مگر نه پيامبران ، با دلايل روشن به سوى شما فرستاده شدند ؟ مىگويند : بلى ، مىگويند : پس بدانيد كه از اين فريادها جز بدبختى چيزى عائدتان نمىگردد .
امام حسن عليه السّلام فرمود : خداوند غل و زنجير را در گردن اهل جهنم ، قرار نداد تا آنها را ناتوان سازد ، بلكه چون آتش آنها را بالا مىبرد ، آن زنجيرها آنها را به پايين بكشاند ، سپس آن حضرت مدهوش شد ، و چون به هوش آمد ، فرمود : اى فرزند آدم ، از نفس خود پرهيز كن ، زيرا اگر نفست از نادانى نجات پيدا كرد ، تو هم از عذاب نجات مىيابى و اگر به بيراهه رفت ، نجاتى نخواهى داشت .
پيامبر اسلام صلَّى الله عليه و آله و سلم فرمود : واى به حال و روز اغنيا از دادخواهى تهيدستان ، در روز رستاخيز كه مىگويند : خدايا توانگران در حق ما ستم روا داشتند ، و آن حقى كه بر گردنشان نسبت به ما واجب كرده بودى ، به ما ندادند .
و فرمود : بد بنده‌اى است آن بنده‌اى كه به لهو و لعب مشغول گردد و عمر را به غفلت تباه نمايد و عذاب و قبر را خاموش سازد .
و بد بنده‌اى است آن عبدى كه طمع بر او چيره گردد و ثروت او را به گناه و نافرمانى اندازد .
نصيحت و هشدار پيامبر صلَّى الله عليه و آله و سلم به قيس خليفة بن حصين روايت كرده كه قيس بن عاصم [1] گفت : با جمعى از بنى

[1] علَّامه شعرانى : خليفه بن الحصين بن قيس بن عاصم و سيد اهل الوبر ، در جاهليت خمر و شراب را بر خود حرام كرد و شعرا او را مدح كرده‌اند . ابن عبد البر در « الاستيعاب » به اين مطلب تصريح كرده .

106