حجاج بن يوسف ثقفى ) چون امر زشتى به وى عارض مىگردد [1] ( موجب آزارتان مىشود و چون سوسك به دنبال كثافات مىرود ) .
پيامبر خدا صلَّى الله عليه و آله و سلم فرمود : [2] دلهاى زاهدان در دنيا مىگريد ، اگر چه ( به ظاهر ) خندانند و اندوه ( دلشان ) شديد است ، اگر چه ( به ظاهر ) شادند و خشمشان بر نفس خود بسيار است ، اگر چه به خاطر مالى كه دارند مورد غبطهء ديگران قرار مىگيرند [3] ( و ديگران آنها را شاد بينند ) .
امير المؤمنين عليه السّلام در خطبهء خود پس از ستايش الهى و درود بر پيامبر صلَّى الله عليه و آله و سلم فرمود : دنيا پشت كرده و جدايى و فراق را اعلام مىدارد و آخرت روى آورده و به زودى فرا مىرسد ، آگاه باشيد امروز ، روز مسابقه و فردا روز دريافت است ، و دريافتى و جائزهء آن بهشت و دوزخ است ، آيا كسى هست كه پيش از رسيدن مرگش ، توبه كند ؟ آيا كسى هست كه پيش از فرا رسيدن روز بدبختى و حسرت براى خود چاره‌اى بينديشد ؟ آرى شما در روزهاى عمل و پشت سرش اجل ، به سر مىبريد ، و كسى كه امروز ، پيش از سر رسيدن اجلش كار كند ؛ سود مىبرد و اجل برايش زيان ندارد ، و كسى كه امروز كوتاهى نمايد ، و عملش زيانبار باشد ؛ روز اجل كارش زار است .
آگاه باشيد و در روز راحتى عمل كنيد ، چنان كه در وقت ترس تلاش مىكنيد آگاه باشيد ، كه من نعمتى مانند بهشت نديده‌ام كه طالبش در خواب و نقمتى مانند دوزخ نديده‌ام كه گريزانش در خواب باشد ، و اگر از حق بهره

[1] علَّامه شعرانى : لهنة اى لشيء قبيح نهيم : حالتى زشت او را در بر مىگيرد و سبب كارش مىگردد و گويا سوسك است .
[2] ظاهر عبارات نشان مىدهد كه از حضرت امير عليه السّلام باشد .
[3] علَّامه شعرانى : و ان كانوا : اگر توانگر باشند ديگران آنها را شاد بينند .

101