گفتار علما در شأن حسن بن ابى الحسن ديلمى علما و محقّقين بزرگ شيعه ، صاحب كتاب ارشاد القلوب ( حسن بن ابى الحسن ديلمى ) را با اوصاف ارجمند و بسيار عالى ستوده‌اند ، كه حكايت از وثاقت و عظمت مقام علمى او مىكند ، بنا بر اين كتاب او - گر چه مدارك مطالبش ذكر نشده - از اطمينان بالايى برخوردار است ، زيرا نويسندهء آن از نظر علماى بزرگ شيعه ، از نظر علم و تقوا ، در سطح بالايى بوده است . در اينجا نظر شما را به گفتار جمعى از علما در شأن او جلب مىكنم :
علَّامه مجلسى ( ره ) ( متوفّى 1111 ه ق ) او را با عنوان « عالم و محدّث جليل » ياد كرده است [1] 2 - شيخ حرّ عاملى صاحب كتاب وسائل الشّيعه ( متوفّى 1104 ه ق ) او را به عنوان « فاضل ، محدّث و صالح » ياد نموده است .
3 - علَّامه خبير ، متبحّر در علم تراجم و رجال « ميرزا عبد الله افندى » در كتاب ارزشمند رياض العلماء ، پس از ذكر مطالبى در مدح او ، او را « استاد عارف » خوانده است . [2] 4 - علَّامه سيد محسن امين ( ره ) او را به اين عنوان ستوده است : « عالم عارف عامل ، محدّث كامل و عاليمقام حسن بن ابى الحسن ديلمى ، از بزرگان اصحاب ما در فقه ، حديث ، عرفان و تاريخ است . » [3] 5 - علَّامه محقّق ، محدّث عالى مقام شيخ عبّاس قمّى ، در شأن او چنين مىنويسد : « ابو محمّد ، عالم عارف ، محدّث كامل ، وجيه نبيه ، صاحب ارشاد القلوب . . . است . » [4]

[1] بحار ، ج 1 ، ص 165 .
[2] اعيان الشّيعه ، ط جديد ، ج 5 ، ص 250 .
[3] همان مدرك .
[4] فوائد الرّضويّه ، ص 940 .

10