را غلبه داده ، خردمند آن كسيست كه خودش را مرده حساب كند و از خدا بخواهد كه او را بدنيا برگرداند تا اين كه توبه كند و نقطهء سياه دل را ريشه كن نمايد و خويشتن را اصلاح كند پس خدا او را جواب دهد او هم سعى و كوشش در اين كار نمايد .
و در قول خداى تعالى آمده * ( وَلَنُذِيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذابِ الأَدْنى دُونَ الْعَذابِ الأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ) * [1] و ميچشانيم ايشان را عذاب دنيا سواى عذاب بزرگ قيامت شايد اينان برگردند فرموده است مراد بعذاب ادنى مصايب در مال و اهل و عيال و فرزند و نفس است سواى عذاب اكبر كه عذاب جهنم باشد و قول خداى تعالى كه در آيه ميفرمايد شايد اينان برگردند يعنى از گناه و معصيت برگردند و اين كار مربوط بدنياست كه از گناه برگردند .
و خداوند بداود پيغمبر وحى فرستاد كه اى داود بترس از آن زمان كه ترا قبض روح كنم و تو فريب خورده باشى و بدون توبه بميرى .
و روايت شده كلماتى را كه آدم از پروردگارش ياد گرفت و بهمان واسطه خدا توبهء آدم را قبول كرد اينهاست كه خدا ميفرمايد : * ( رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَتَرْحَمْنا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ ) * [2] .
پروردگارا ما بخويشتن ستم كرديم و اگر تو ما را نيامرزى و بر ما رحم نكنى مسلم ما از زيانكارانيم و روايت شده كه آدم و حوا ديدند كه بر در بهشت نوشته شده محمّد ، علي ، فاطمه ، حسن و حسين برگزيدگان آفريده‌هاى منند پس خدا را بحق آنان سوگند دادند خداوند هم توبهء

[1] سجده 21 .
[2] اعراف 22 .

115