باب يازدهم توبه و شرايط آن * ( يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى الله تَوْبَةً نَصُوحاً ) * [1] اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد بسوى خدا بازگشت كنيد بازگشتى خالص و هميشگى .
* ( إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى الله لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَرِيبٍ فَأُولئِكَ يَتُوبُ الله عَلَيْهِمْ ) * [2] جز اين نيست كه پذيرفتن توبه بر خدا براى كسانيست كه بنادانى بدى را انجام ميدهند بعد بزودى توبه ميكنند پس ايشانند كه خداى توبهء آنان را ميپذيرد ، جهالت در آيه يعنى هنگامى كه عذاب را مىبيند * ( وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئاتِ حَتَّى إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ إِنِّي تُبْتُ الآنَ وَلَا الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ ) * [3] و نيست توبه براى آنان كه بديها را انجام ميدهند هنگامى كه آثار مرگ يكى از آنان آشكار شود بگويد من همين الان توبه ميكنم و نه هم براى آنان كه ميميرند و حال اينكه ايشان كافرانند خداى تعالى نفى كرده است پذيرش توبهء از گناه را هنگام ديدن نشانهء مرگ همانا توبه پذيرفته مىشود هنگامى كه يقين بمرگ نكرده باشد زيرا كه خداى تعالى وعده داده بگفتهء خودش پذيرفتن توبه را .
چنانچه ميفرمايد : * ( وَهُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِه وَيَعْفُوا عَنِ السَّيِّئاتِ ) * [4] و آن خدائيست كه توبهء بندگانش را ميپذيرد و از بديهايشان

[1] تحريم 8 .
[2] نساء 17 .
[3] نساء 23 .
[4] شورى 23 .

109