الاسلام و كسر الاصنام و حفظ احكام الحلال و الحرام و اظهار الحق و العدل و الصدق و ابطال الكفر و الظلم و الفسق إلى غير ذلك مما لا يحصى حكمه جلَّت حكمته .
و من هذا الباب جهاد آدم عليه السّلام و هبوطه إلى الارض لدفاع ابليس عدو الله عن ساتر قرب و عزه جلاله ، و هكذا جهاد الأنبياء و الأوصياء عليه السّلام إلى ان انتهى إلى جهاد الحسين عليه السّلام و ارث آدم و سائر الانبياء وراثة ، و جهاد اصحاب الحسين عليه السّلام « الذين بذلوا مهجهم دون الحسين عليه السّلام » حتى النسوان و الصبيان لإعزاز الدين و الايمان ، و اظهار العدل و الاحسان ، و تفضيح الظلم و العدوان ، و اتمام الحجة و البرهان ، و رفع التهمة و البهتان ، و السهو و النسيان ، و الخطأ و النقصان ، و أراجيف وحي الشيطان من الملك المنان .
و هكذا سيرة جميع الانبياء و الاوصياء و خواصهم « كأبي ذر » و أمثاله مع جميع الأحوال و حسن الافعال و الأقوال ، جامعين لجميع مراتب المهاجرة و المجاهدات في سبيل الله ، لإعلاء كلمة الحق و العدل ، و ادحاض الباطل و الجور [1] .
عبده عبد الحسين الموسوي

[1] ترجمه : از آن چه ذكر كرديم روشن گرديد همين طور كه فرض وجوب طهارت و نماز خصوصا جمعه و جماعات كه از بزرگترين شعائر اسلام و عمود دين است و اگر پذيرفته شود سائر اعمال پذيرفته مىگردد و اگر پذيرفته نشود بقيه اعمال نيز مردود مىگردد ، هنگامى كه عذر يا سختى در بعضى از مراتب آن تعيين گردد ساير مراتب انجام مىشود و تكليف بطور كلى ساقط نمىشود . مثلا اگر طهارت كامل ممكن نباشد طهارت ناقص مقرر مىشود مانند جبيره اگر از آب معذور باشد تيمم و اگر از جماعت معذور باشد ، فرادى معين مىشود اگر از ايستادن معذور باشد نشستن و اگر از نشستن معذور باشد مراتب پايينتر مقرر مىگردد و به همين ترتيب اجازه داده شده تا به اشاره و ايماء منتهى مىشود و كمك گرفتن معين مىگردد ، وقتى كه خود انسان به تنهايى نتواند وظيفه خود را انجام دهد ، هم چنين است وجوب مراتب جهاد بلكه تمام مراتب متعدد آن از كليه و جزئيه از مباشرت و معاونت با دست و زبان و اعضاء و جوارح و مال و حال هجرت و مجاهدت و بيزارى از دشمنان با لعن و نفرين به گفتار و عمل تا اين كه منتهى مىشود به پايينترين مراتب جهاد به مجرد آماده كردن خود براى مجاهده و روى گردانى قلبى از دشمن در تمام اين مراتب با كثرت و تعدد آن واجب است و در حال امكان و توان هيچ يك از مراتب آن بطور كلى ساقط نمىشود و اگر در بعضى از مراتب آن عذرى پيش آيد آن مرتبه ساقط گردد و انجام مراتب ديگر آن واجب است . پس در مراتب نماز و اجزاء متعدده آن يكى از مراتب واجب است نه جميع مراتب به خلاف جهاد و اجزاء و اقسام متعدد آن كه همه موارد و مراتب واجب است مگر اين كه عذرى باشد كه فقط آن مرحله ساقط مىشود نه غير آن ، بلكه گاهى اصل نماز از كودكان و احيانا زنان ساقط مىشود در صورتى كه اگر بر مسلمانان تهاجم نمايند و ترس از نابودى اساس اسلام باشد ، مراتب جهاد و دفاع با كفار از آنان ساقط نمىشود . همين طور كه در زمان ما چنين است . پس [ جهاد و دفاع ] بر جميع مردم حتى زنان و كودكان به تمام مراتب و اقسام ممكنه آن بطور تمام و كمال واجب است . گفت نشود چه حكمت و سبب و فايده و عايده در وجوب اين جهاد و مجاهده به تمام مراتب و اقسام و اجزاء آن مترتب است ، كه حتى بر كودكان و زنان هم واجب باشد با ترس از كشتن و غارت اموال و خونريزى و هتك حرمت و ناموس جامعه . زيرا گفتيم كه براى هر يك از احكام الهى عبادى مصالح و فوائد و عوائدى است آشكار كه از آن جمله است عزت دين و خفت و خوارى كافرين و نابودى باطل و حفظ اساس اسلام و شكستن بتها و محافظت احكام حلال و حرام و اظهار حق و صدق عدل و ابطال كفر و فسق و ظلم و . . از چيزهايى كه حكمتهاى آن جليل و غير قابل شمارش است . و از اين مقوله است جهاد آدم عليه السّلام و هبوط او به زمين به خاطر دفع ابليس در دور نمودن آدم عليه السّلام از تقرب حق و عظمت و جلال او . همين طور جهاد انبياء و اوصياء تا اين كه منتهى مىشود به جهاد امام حسين عليه السّلام وارث آدم و ساير انبياء و جهاد اصحاب آن حضرت كه در راه او بىدريغ جان فشانى كردند حتى زنان و كودكان به جهت عزت دين و ايمان و اظهار عدل و احسان و خوار نمودن ظلم و دشمنى و اتمام حجت و برهان و رفع تهمت و بهتان و سهو و فراموشى و خطا و نقصان و وسوسه‌هاى بيهوده شيطان از ملك منان و همين طور است روش همه پيامبران و اوصياء و اصحاب خاص آنان هم چون ابو ذر و مانند او در همه حالات در نيكى اعمال و گفتار به تمام معنى و تمام مراتب مهاجرت و مجاهدت در راه خدا با بالاترين كلمه حق و عدل و رسوايى ظلم و ستم .

287