و القماءة . . « [1] .
چنانچه سلطنت داود و امارت طالوت به قتل جالوت و سلطنت جميع انبياء و رسل خصوصا فتوحات اسلام از صدر تا كنون خلفا عن سلف به همين مدد و استمداد به جهاد ربّ العباد بوده و اسّ اساس دين و آئين و ركن ركين و حصن حصين و عون و معين اقتدار و نصرت و انتصار سلطنت و عزّت و دوام ملك و دولت مبنى و مبتنى بر جهاد و اتّحاد با اهل ملَّت و سداد و وداد و تخلَّى از انفراد و وحدت آحاد [ است ] .
چنانچه اقتدار حالى سلطان عبد الحميد خان عثمانى با وجودى كه دولت قاهره است و امور مملكت و دولت را منوط و مربوط به سه طايفه نموده ، جنديّه و ملكيّه و عدليّه بلكه جنديه كه عسكريّه باشند غير از معد و مستعد حرب و محاربه ، به هيچ وجه اختيار ملكى و ملكى به ايشان نمىدهند و ملكيه كه حضرات ولات و نايب مناب [2] ولاتند ، به هم چنين به هيچ وجه اختيار ولايت و حكومت نمىدهند ، مگر استيفاء ماليات و رفع رجوع فساد ملكى محلَّى و تمام امور كليّه مكرّمه و ولايت از سياسيّات و مرافعات و فصل خصومات

[1] در متن رساله ، خطبهء بالا افتادگىها و اغلاطى داشت كه با مراجعه به نهج البلاغه خطبه 27 تصحيح شد . ترجمه عبارات خطبهء جهاد در ترجمه استاد دكتر سيد جعفر شهيدى چنين است : « جهاد درى است از درهاى بهشت كه خدا به روى گزيدهء دوستان خود گشوده است و جامهء تقوى است كه بر تن آنها پوشيده است . زرهء استوار الهى كه آسيب نبيند و سپر محكم اوست - كه تير در آن ننشيند - هر كه جهاد را واگذار و ناخوشايند داند ، خدا جامه خوارى بر تن او پوشاند و فوج بلا بر سرش كشاند و در زبونى و فرومايگى بماند » نهج البلاغة ترجمه دكتر سيد جعفر شهيدى ، تهران ، انتشارات انقلاب اسلامى ، 1370 ، ص 27 .
[2] نايب مناب : جانشين .

219