< فهرس الموضوعات > مقصد سوّم در امامت < / فهرس الموضوعات > مقصد سوّم در امامت < فهرس الموضوعات > [ فصل ] اوّل بدان كه امامت رياستى است عامّه در امور دين و دنيا بطريق خلافت < / فهرس الموضوعات > [ فصل ] اوّل بدان كه امامت رياستى است عامّه در امور دين و دنيا بطريق خلافت از پيغمبر [1] چنانچه معنى پيغمبرى همان رياست و سلطنت الهيّه عامّه است در

[1] امامت از جمله مسائل مهم كلامى در اسلام مىباشد كه همزمان با رحلت پيامبر اكرم صلَّى الله عليه و آله و سلم مورد بحث مسلمانان بوده است . جريان امامت يكى از مطالب اتفاقى فرق اسلامى از سويى و اختلافى از سوى ديگر است . جهت اتّفاق اين كه اصل مسأله امامت در اسلام ثابت است و جهت اختلاف در جايگاه آن است كه شيعه امامت را در كنار نبوّت و استمرار خط پيامبر و به عنوان يكى از اصول اعتقادى خود مطرح مىنمايد و ساير فرق اسلامى امامت را در فروع طرح مىنمايند . اصرار شيعه بر كلامى كردن بحث امامت به معنى نفى طرح امامت در مباحث فرعى و فقهى نبوده است زيرا در مباحث سياسى و حقوقى مانند جهاد و مبارزه با اهل بغى ( متجاوزين داخلى ) و . . از امامت بحث مىشود با توضيح بالا امامت در شيعه از گستردگى و در ساير فرق اسلامى از محدوديّت برخوردار است كه در برخى موارد بين اين دو دسته اختلاف فاحش است . وقتى امامت دنباله نبوّت و استمرار آن قلمداد مىشود شرايط ويژه اى را مىطلبد كه همين شرايط نقطه مهم اختلافى بين فرق اسلامى است بدين معنى كه شيعه عصمت و علم را از شرايط اصلى امامت مىداند در صورتى كه اهل سنّت عصمت را فقط براى پيامبر قائل هستند . 1 ) تعريفى كه حضرت ايشان از امامت ارائه داده‌اند از تفتازانى است كه بيشتر بعد سياسى و حكومتى امامت را مطرح مىنمايد . ( ر - ك به قوشچى شرح تجريد ص 472 ، و داود رسائى حكومت اسلامى از نظر ابن خلدون ص 91 ) عبد الجبّار معتزلى در تعريف امامت مىگويد : ولايت ، تصرّف در امور امّت است به نحوى كه دستى بالاتر از آن نيست . كه اين نظر جنبه ولايت تصرف كه بعدى از ابعاد دينى ولايت است مورد بررسى قرار مىدهد . امّا تعريفى كه مفيد « در اوائل المقالات » ارائه مىدهد ابعاد مختلف امامت را در آن طرح مىنمايد ايشان مىنويسد : « امامان جانشينان پيامبرند در تبليغ احكام و بر پا داشتن حدود الهى و پاسدارى از دين خدا و تربيت كردن نوع بشر » ( ر - ك شيخ مفيد - اوائل المقالات ص 35 و مارتين مكدرموت ، انديشه‌هاى كلامى شيخ مفيد ترجمه احمد آرام ص 141 ) . نويسنده انديشه‌هاى كلامى شيخ مفيد مىنويسد : « اين تعريف ريشه آموزه‌ها و اعتقادات ديگرى نيز هست كه بايد مورد مطالعه واقع شود . معصوم بودن از گناه ، ضرورت وجود امام در همه زمانها ، و راهى كه از آن راه امام بايد تعيين شود . ( مارتين مكدرموت همان كتاب و همان صفحه )

133