گاهى زوج است و گاهى زوج نيست ؟ بديهى است كه پاسخ اين سؤال ، مثبت است .
5 - اراده اى كه به مسافتى تعلق مى گيرد ، مثلا كسى اراده مى كند كه يك كيلومتر راه طى كند ، اين اراده بر هر قدم و هر جزء از اين راه تعلق گرفته و به تعداد اجزاء راه قابل تجزيه است . و انقسام جزء هم نهايت ندارد ، پس اراده متعلق به آنها نيز بى نهايت است .
حضرت امام - رضوان الله تعالى عليه - نيز چند مثال بر مثالهاى ميرداماد - رحمة الله تعالى عليه - افزود وضمنا اشاره فرمود بر اينكه مثال براى قياس مزبور ، فراوان است و ما به توضيح يك مثال اكتفا مى كنيم :
( امكان در ممكنات ) ، فرض كنيد مى گوييم : ( زيد موجود بالامكان ) . در اين صورت سؤال مى شود كه آيا خود امكان هم در خارج واقعيت دارد يا نه ؟ صورت دوم باطل است ، زيرا معنا ندارد كه شئ بى واقعيت ، بيانگر حال نسبت محمول به موضوع باشد ، پس قهرا صورت اول صحيح خواهد بود .
و بر اين فرض ، مى گوييم كه خود امكان واقعيت دار ، آيا ممكن است يا واجب و يا ممتنع ؟ و چون به دو شق اخير ، راهى نيست ، قهرا خود آن امكان ، ممكن خواهد بود . و در اين صورت ، نقل كلام به آن امكان دوم مى كنيم و همچنين سوم و چهارم و . . و به همين قياس است وجوب در واجب و ضرورت در قضاياى ضروريه .
پس به اين بيان ، همان طورى كه مثلا در يك امكان ، امكانهاى بى شمارى نهفته بود و اين امكانها به شكل مرتب و منظم در وجود واحد جمع آمده بودند ، همچنين در اراده واحد ، ارادات بى شمارى جمع و گرد آمده اند .
و بايد توجه داشت كه در بحثهاى فلسفى و كلامى ، دانشمندان فن در اين مورد

73