< فهرس الموضوعات > 3 - مفهوم قضاء وقدر لغة واصطلاحا < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > واژه قضاء < / فهرس الموضوعات > 3 - مفهوم قضاء و قدر لغة و اصطلاحا واژه قضاء كلمه ( قضاء ) به حسب اصل لغت ، همانطور كه راغب در مفردات القرآن مى گويد ، به معنى فيصله دادن است ، خواه فعلى باشد و خواه قولى ، خواه به خداوند نسبت داده شود و يا به غير خداوند .
به تعبير ديگر : واژه قضاء به معناى گذراندن و به پايان رساندن و يكسره كردن است و نيز به معناى داورى كردن ( كه نوعى يكسره كردن اعتبارى است ) به كار مى رود . قاضى را از اين جهت قاضى گويند كه ميان متخاصمين ، حكم و داورى مى كند .
لذا كلمه ( قضاء ) در مورد ( حكم ) زياد استعمال مى شود همانطور كه گفته شد ، ظاهرا اين بدان جهت است كه حكم ، پايان دهنده و قطع كننده يك جريان است .
كلمه قضاء مرادف با حكم نيست ، زيرا در مواردى به كار برده مى شود كه استعمال كلمه حكم در آن مورد به هيچ وجه صحيح نيست مثل ( فقضاهن سبع سموات ) [1] و يا ( فاذا قضيتم مناسككم ) [2] و يا ( قضى الامر ) [3] در همه اين موارد ، مفهوم

[1] - سوره فصلت ، آيه 12 .
[2] - سوره بقره ، آيه 200 .
[3] - سوره يوسف ، آيه 41 .

29