< فهرس الموضوعات > مقدمه اول < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > مقدمه دوم < / فهرس الموضوعات > صعودى ( جاى بلند پر مشتقى ) است بسيار سخت خود را در آن به زحمت نيفكنيد ) .
بدان كه ( سر قدر ) مبتنى بر سه مقدمه است كه تا اين مقدمات معلوم نشود معناى سر قدر ، واضح و هويدا نمى گردد .
مقدمه اول خداى تعالى سبب وجود تمام موجودات عوالم علوى و سفلى است . هيچ موجودى نيست مگر آنكه خداى تعالى موجد ، مدبر ، مريد تحقق او و عالم به اوست . مشخص است كه مراد ما از اين اوصاف مذكوره ( ايجاد و تدبير و اراده و علم ) آن اوصافى است كه متصف شدن حق تعالى به آنها جايز مى باشد نه آن اوصافى كه متكلمين در باره حق قائلند . و بر اين اوصاف مذكوره مى توان اقامه دليل و برهان نمود .
اگر اين عالم مركب از خيرات و شرور نبود و از اهل آن صلاح و فساد پديد نمى آمد ، هر آينه نظام عالم تكميل نمى شد ، زيرا اگر تمام وقايع و حوادثى كه جارى در عالم است ، خير محض و صلاح صرف مى بود و شرورى در آن يافت نمى شد در اين صورت ديگر اين عالم ، اين عالم نبوده بلكه عالم ديگرى مى بود و بايد عالم مركب بر اين منوال و نظام مى بود چون در او هم صلاح و هم فساد هر دو وجود دارد .
مقدمه دوم همانا قدماى از حكما گفته اند : ( ثواب ) عبارت از حصول لذت براى نفس به اندازه آنچه كه تحصيل كمال نموده است . و ( عقاب ) حصول الم است براى

174