باب پنجاه و چهارم رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله براى ساختمان مسجد آجر تهيه مىكرد و در روز خندق به حفر خندق مىپرداخت و بخشى از سروده‌هاى آن حضرت صلَّى اللَّه عليه و آله [ مسند احمد حنبل 2 / 381 ] از « ابو هريره » روايت كرده است ، هنگامى كه مسجد رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله را مىساختند ، مردم براى ساختمان مسجد خشت مىبردند و پيغمبر صلَّى اللَّه عليه و آله هم با آنها همراهى مىكرد . بخاطر دارم خشتها را بدست گرفته و بر شكم مباركش قرار داده بود ، پنداشتم رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله از برداشتن آن خشتها به رنج افتاده است . پيش آمدم و درخواست كردم تا آن خشتها را به من بدهد تا من آنها را حمل كنم . پيغمبر اكرم صلَّى اللَّه عليه و آله فرمود : اگر مىخواهى در كار ساختمان كمك نمائى ، خشتهاى ديگر را به مسجد ببر و اضافه كرد اى ابا هريره ! عيش و خوشى در آخرت است و بس .
[ مشكل الاثار 4 / 299 ] از « براء بن عازب » روايت كرده است مىگفت :
در روز خندق مشاهده كردم ، رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله سطل خاكى را كه از حفر خندق

248