شريف افضل از او خواهد بود ، ولى به جهت توسعه مقدار افضل را تا آن حد قرار دادند ، و بعد از او بيست و پنج و بعد از او هفتاد ، و بعد از او هفتاد باع ، و بعد از او ميل ، و بعد از او فرسخ ، و بعد از او چهار ميل وهكذا . . .
وشيخ طايفه قدس الله ضريحه در ( تهذيب ) و ( مصباح ) [1] اشاره به اين وجه فرموده ، و لفظ حاير كه در بعض اخبار وارد شده مىتوان مراد از او را بگوئيم مطلق كربلا است ، اگر چه بحسب اصل همان موضع قبر مقدس باشد ، يا خصوص حرم اعم از خزانه و قتلگاه و مسجد ، چنانچه ظاهر عبارت ( سرائر ) است كه " ما دار سور المشهد والمسجد عليه " گفته است [2] يا مطلق صحن باشد ، چنانچه جماعتى قائل شده اند ، يا خصوص آن قدر كه از جانب قبله ويمين ويسار است كه سمت باب سدر مستثنى شود چنانچه در ( بحار ) [3] از سيد فاضل امير شرف الدين على مجاور نجف اشرف كه از مشايخ او است نقل كرده ، و سيد مذكور از كبار شائبين از اهل كربلا نقل كرده ، و شاهد صدق دعواى ما استعمال عامه عرب است فعلا كه حاير را بمعنى كربلا استعمال مىكنند ، و اين اگر چه بمجاز باشد بعد از شيوع حمل بر او در مقام جمع اخبار ضررى ندارد ، و در السنه قدما ومعاصرين ائمه عليهم السلام يا قريبى العصر به ايشان در كتب اخبار و سير اين استعمال مبثوت است ، بلكه در اخبار اهل بيت عليهم السلام شاهد بر اين مىتوان يافت .
بالجمله اگر اين تقريب تمام شود رفع اختلاف اخبار تخيير مىشود ، چه در بعض او تعبير بحرم الحسين شده ، مثل صحيحه على بن مهزيار ، و در بعض اخبار عند قبر الحسين ، و در ديگرى حائر الحسين ، چه شبهه نيست كه مراد از

[1] تهذيب : 6 / 72 ، مصباح الطوسى 509 ، بحار الانوار 101 / 112 .
[2] سرائر : 78 ، بحار الانوار 101 / 117 .
[3] بحار الانوار : 101 / 117 .

415