< فهرس الموضوعات > شرح " الجمت " < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > شرح " تنقبت " < / فهرس الموضوعات > اسرج الفرس جعله ذا سرج كما لا يخفى .
" الجام " هم مانند اسراج است ، و مأخوذ از لجام است ، واو على التحقيق معرب لكام است چنانچه جوهرى جزم كرده ، وترديد فيومى وخفاجى وجهى ندارد .
" تنقبت " چند وجه در اين لفظ محتمل است كه بعضى را علماء ذكر كرده اند و پاره اى در نظر ين بنده آمده :
وجه اول اينكه مأخوذ از نقاب زنان باشد بر وجه حقيقت ، و اشاره به آن باشد كه متعارف در ازمنه سابقه آن بوده كه در حروب نقاب مى افكندند ، و اين وجه را در ( بحار ) [1] ابداء كرده [2] .
وجه ديگر اينكه مأخوذ از همان باشد بر وجه استعاره كه چنانچه زنان چون مهياى خروج مىشوند نقاب مى بندند ، مردان هم كه سلاح حرب در بر كرده مهياى خروج مىشوند تشبيه كرده باشند لامه هيجارا [3] بنقاب نساء و اين وجه را كفعمى در حاشيه ( مصباح ) ذكر كرده [4] .
و هر دو بغايت بعيد و منافى سلائق مستقيمه است خاصه ثانى كه هيچ وجه شبهى بين نقاب مرئة وتهيأ رجال نيست ، مگر علاقه تضاد اگر چه خود او متعرض بيان هم نيست .

[1] بحار الانوار : 101 / 301 ط تهران .
[2] يشهد ما في البحار ( 35 / 60 ط طهران ) ابن عباس قال : لما نكل المسلمون عن مقارعة ( قارع القوم : ضارب بعضهم بعضا ) طلحة العبدوى تقدم اليه أمير المؤمنين عليه السلام فقال طلحة : من انت ؟ فحسر عن لثامه ( ما كان على الانف وما حوله من ثوب او نقاب ) فقال : انا القضم : ( السيف انا على بن ابى طالب .
[3] لامه هيجاء يعنى هول ميدان جنگ .
[4] مصباح الكفعمى : 483 ، بحار الانوار : 101 / 302 .

379